Khi bắt đầu bán hàng, nên đăng ký hộ kinh doanh hay thành lập công ty cho hợp pháp?[Cập nhật 2025]

Khi bán hàng, “hợp pháp” là điều không thể bỏ qua

Nhiều cá nhân khi bắt đầu kinh doanh online hoặc mở cửa hàng nhỏ thường nghĩ rằng “mình mới bán thử, chưa cần đăng ký gì cả”.
Tuy nhiên, theo quy định pháp luật hiện hành, nếu hoạt động bán hàng diễn ra thường xuyên, có doanh thu ổn định và mang tính kinh doanh, người bán bắt buộc phải đăng ký kinh doanh để đảm bảo tính hợp pháp.

Câu hỏi được nhiều người đặt ra là:
“Nên đăng ký hộ kinh doanh hay thành lập công ty? Hình thức nào hợp pháp hơn, tối ưu hơn và phù hợp với quy mô nhỏ mới bắt đầu?”

Bài viết dưới đây, với sự tư vấn chuyên môn của đội ngũ chuyên gia thuế – kế toán An Đức, sẽ giúp bạn phân tích rõ sự khác biệt giữa hai mô hình này, từ đó lựa chọn hướng đi phù hợp cho giai đoạn khởi đầu kinh doanh.

Hộ kinh doanh và công ty là gì?

Hộ kinh doanh cá thể

Hộ kinh doanh (HKD) là mô hình do một cá nhân hoặc một hộ gia đình đăng ký hoạt động sản xuất, kinh doanh quy mô nhỏ. Đây là hình thức phổ biến nhất đối với người mới bắt đầu bán hàng hoặc kinh doanh tại nhà.

Đặc điểm của hộ kinh doanh:

• Không có tư cách pháp nhân.
• Chủ hộ chịu trách nhiệm vô hạn bằng toàn bộ tài sản cá nhân.
• Thủ tục đăng ký đơn giản, chi phí thấp, dễ quản lý.
• Không bắt buộc phải có kế toán trưởng hay lập báo cáo tài chính phức tạp.

Ví dụ:
Một cửa hàng bán quần áo nhỏ, quán cà phê gia đình, tiệm nail hoặc shop bán hàng online thường lựa chọn mô hình hộ kinh doanh vì tính linh hoạt và chi phí vận hành thấp.

Công ty

Công ty (bao gồm công ty TNHH, công ty cổ phần, doanh nghiệp tư nhân…) là pháp nhân độc lập có con dấu, mã số thuế riêng và chịu trách nhiệm hữu hạn trong phạm vi vốn góp.

Đặc điểm của công ty:

• Có tư cách pháp nhân và con dấu riêng.
• Có thể ký kết hợp đồng, xuất hóa đơn VAT, mở chi nhánh và tuyển dụng nhân sự.
• Phù hợp với mô hình kinh doanh chuyên nghiệp, có kế hoạch mở rộng dài hạn.
• Có nghĩa vụ thực hiện chế độ kế toán, báo cáo thuế định kỳ theo quy định.

Ví dụ:
Doanh nghiệp thương mại điện tử, công ty cung cấp dịch vụ, hoặc đơn vị làm việc với khách hàng doanh nghiệp thường lựa chọn hình thức công ty để nâng cao uy tín và đảm bảo tính pháp lý trong hợp tác.

So sánh hộ kinh doanh và công ty: Nên chọn hình thức nào?

Bảng dưới đây thể hiện sự khác biệt cơ bản giữa hộ kinh doanh cá thể và công ty:

Nhận định:

• Hộ kinh doanh: phù hợp với cá nhân mới bắt đầu, quy mô nhỏ, ít nhân sự, không cần xuất hóa đơn VAT. Ưu điểm là chi phí thấp, thủ tục đơn giản, linh hoạt trong hoạt động.
• Công ty: phù hợp với những người đã có định hướng mở rộng, muốn hợp tác với doanh nghiệp, hoặc cần hóa đơn VAT. Mô hình này giúp tăng uy tín và bảo vệ tài sản cá nhân.

Kinh nghiệm thực tế: Khi nào nên đăng ký hộ kinh doanh, khi nào nên mở công ty?

Trường hợp nên đăng ký hộ kinh doanh cá thể

• Bán hàng nhỏ lẻ, doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm (được miễn thuế).
• Không có nhu cầu xuất hóa đơn VAT.
• Mô hình vận hành đơn giản, chủ yếu phục vụ khách hàng cá nhân.
• Muốn tiết kiệm chi phí kế toán, nhân sự và hạn chế thủ tục hành chính.
• Kinh doanh tại nhà, quy mô nhỏ, không cần thuê nhiều lao động.

Trường hợp nên thành lập công ty

• Có kế hoạch mở rộng quy mô trong tương lai.
• Làm việc với khách hàng hoặc đối tác là doanh nghiệp (B2B).
• Cần xuất hóa đơn VAT để khấu trừ thuế GTGT.
• Muốn tách bạch tài sản cá nhân và tài sản kinh doanh.
• Cần xây dựng thương hiệu, uy tín và pháp lý rõ ràng.
• Mong muốn huy động vốn hoặc mở rộng chi nhánh.

Kinh nghiệm thực tế từ chuyên gia An Đức

Theo kinh nghiệm tư vấn hơn 10 năm trong lĩnh vực kế toán – thuế, An Đức nhận thấy:

“Phần lớn khách hàng ban đầu chọn hộ kinh doanh để thử nghiệm thị trường, kiểm chứng sản phẩm và mô hình. Khi doanh thu ổn định hoặc có nhu cầu hợp tác với doanh nghiệp, họ chuyển đổi sang công ty TNHH để thuận lợi hơn trong giao dịch, thuế và pháp lý.”

Việc lựa chọn đúng thời điểm chuyển đổi giúp tiết kiệm chi phí, đảm bảo tuân thủ pháp luật, đồng thời mở ra nhiều cơ hội phát triển lâu dài.

Vì vậy, nếu còn đang gặp khó khăn gì trong quá trình bắt đầu khởi nghiệp thì hãy liên hệ ngay cho An Đức để được tư vấn và hỗ trợ trọn gói.

TƯ VẤN MIỄN PHÍ

Thủ tục đăng ký hợp pháp cho từng hình thức

a. Hộ kinh doanh cá thể

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ

• Đơn đăng ký hộ kinh doanh theo mẫu.
• Bản sao căn cước công dân hoặc CCCD của chủ hộ.
• Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng mặt bằng (hợp đồng thuê hoặc mượn).
• Giấy ủy quyền (nếu không trực tiếp nộp hồ sơ).

Bước 2: Nộp hồ sơ

• Nộp tại Phòng Kinh tế hoặc Phòng Tài chính – Kế hoạch thuộc UBND quận/huyện nơi đặt địa điểm kinh doanh.

Bước 3: Nhận kết quả

• Trong vòng 3–5 ngày làm việc, bạn sẽ nhận được Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh.

Bước 4: Thực hiện nghĩa vụ thuế

• Mở mã số thuế, đăng ký thuế khoán (nếu doanh thu vượt mức miễn thuế).
• Nộp lệ phí môn bài hằng năm.
• Nếu sử dụng nhân công, cần đăng ký lao động và BHXH theo quy định.

ĐỌC THÊM DỊCH VỤ THÀNH LẬP HỘ KINH DOANH CỦA AN ĐỨC: TẠI ĐÂY

b. Công ty TNHH / Công ty cổ phần

Bước 1: Soạn hồ sơ thành lập công ty

• Giấy đề nghị đăng ký doanh nghiệp.
• Điều lệ công ty.
• Danh sách thành viên hoặc cổ đông sáng lập.
• Bản sao giấy tờ tùy thân của người đại diện pháp luật và thành viên góp vốn.
• Giấy tờ chứng minh địa điểm trụ sở hợp lệ.

Bước 2: Nộp hồ sơ

• Nộp tại Phòng Đăng ký kinh doanh – Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh hoặc thành phố nơi đặt trụ sở.
• Hồ sơ có thể nộp trực tiếp hoặc qua Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp.

Bước 3: Nhận kết quả

• Sau 3–5 ngày làm việc, nhận Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp và mã số thuế.

Bước 4: Hoàn tất thủ tục sau đăng ký

• Khắc dấu và công bố mẫu dấu doanh nghiệp.
• Mở tài khoản ngân hàng cho công ty.
• Đăng ký hóa đơn điện tử, kê khai thuế ban đầu.
• Đăng ký nộp lệ phí môn bài và thực hiện chế độ kế toán.

THAM KHẢO DỊCH VỤ THÀNH LẬP CÔNG TY: TẠI ĐÂY

Nếu bạn gặp khó khăn về các vấn đề trong quá trình thành lập công ty hay đăng kí hộ kinh doanh thì bạn có thể liên hệ với An Đức để được hỗ trợ một cách nhanh chóng và kịp thời nhất.

LIÊN HỆ NGAY

Hướng lựa chọn mô hình kinh doanh phù hợp

Tóm lại:

• Hộ kinh doanh phù hợp cho giai đoạn khởi đầu, linh hoạt và tiết kiệm chi phí.
• Công ty phù hợp khi bạn muốn mở rộng quy mô, hợp tác B2B, và xây dựng thương hiệu lâu dài.
  Việc lựa chọn hình thức phù hợp giúp bạn vừa hợp pháp hóa hoạt động kinh doanh, vừa tối ưu chi phí và thuế trong từng giai đoạn phát triển.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

1. Bán hàng online không đăng ký có bị phạt không?

Có. Theo Nghị định 98/2020/NĐ-CP, cá nhân kinh doanh thường xuyên mà không đăng ký có thể bị phạt từ 3–5 triệu đồng, đồng thời buộc ngừng hoạt động và nộp lại số lợi bất hợp pháp (nếu có).

2. Hộ kinh doanh có được xuất hóa đơn VAT không?

Không. Hộ kinh doanh chỉ được sử dụng hóa đơn bán hàng thông thường và không được khấu trừ thuế giá trị gia tăng (GTGT).
Nếu bạn cần xuất hóa đơn VAT cho đối tác doanh nghiệp, bắt buộc phải thành lập công ty.

3. Có thể chuyển từ hộ kinh doanh sang công ty không?

Có. Chủ hộ kinh doanh có thể chấm dứt hoạt động hộ kinh doanh và thành lập công ty mới. Khi chuyển đổi, có thể kế thừa mã số thuế và nghĩa vụ tài chính để tránh gián đoạn hoạt động.

4. Hộ kinh doanh có phải kê khai thuế định kỳ không?

Hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán, không phải kê khai hàng tháng nếu không phát sinh biến động. Tuy nhiên, cơ quan thuế có thể điều chỉnh mức khoán khi doanh thu thay đổi đáng kể.

5. Thành lập công ty có tốn nhiều chi phí không?

Chi phí ban đầu không quá lớn. Trung bình từ 1,000,000 – 3,000,000 đồng cho thủ tục pháp lý cơ bản. Tuy nhiên, doanh nghiệp cần dự trù thêm chi phí kế toán, thuế, BHXH và hóa đơn điện tử hàng tháng.

Hợp pháp – đúng hướng – phát triển bền vững

Dù lựa chọn hộ kinh doanh hay công ty, điều quan trọng nhất là tuân thủ quy định pháp luật và thực hiện kê khai thuế đầy đủ ngay từ giai đoạn đầu.
Một mô hình kinh doanh hợp pháp không chỉ giúp bạn tránh rủi ro bị xử phạt, mà còn xây dựng uy tín, niềm tin với khách hàng và đối tác.

Đây là bài viết chia sẻ kiến thức từ Đại lý Thuế An Đức, nhằm giúp doanh nghiệp và hộ kinh doanh mới khởi nghiệp hiểu rõ lựa chọn pháp lý phù hợp, tuân thủ đúng quy định và xây dựng nền tảng phát triển bền vững ngay từ bước đầu.