Lập Bảng cân đối kế toán cho Startup là bước nền tảng để kiểm soát tài chính ngay từ giai đoạn đầu vận hành. Dù còn mới thành lập hoặc chưa phát sinh nhiều giao dịch, startup vẫn cần lập Bảng cân đối kế toán (từ 01/01/2026 đổi tên theo Thông tư 99/2025 thành Báo cáo tình hình tài chính) để theo dõi tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu một cách rõ ràng. Đây không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là công cụ quan trọng giúp startup minh bạch sổ sách, quản trị dòng tiền và tạo niềm tin với nhà đầu tư.

“Bảng cân đối kế toán” là cụm từ quen thuộc với doanh nghiệp và cũng là từ khóa được tìm kiếm nhiều nhất khi cần lập báo cáo tài chính.
Tuy nhiên, kể từ 01/01/2026, theo Thông tư 99/2025/TT-BTC, biểu mẫu Bảng cân đối kế toán sẽ được đổi tên chính thức thành: Báo cáo tình hình tài chính (Mẫu BC01-THTC)

Mặc dù đổi tên, bản chất vẫn giống như bảng cân đối kế toán trước đây, tức là phản ánh:

• Tài sản
• Nợ phải trả
• Vốn chủ sở hữu tại một thời điểm nhất định.

Vì vậy, doanh nghiệp – đặc biệt là startup – vẫn có thể tìm kiếm và thực hiện theo các hướng dẫn lập “Bảng cân đối kế toán”, nhưng khi nộp báo cáo cho cơ quan thuế từ 2026 trở đi, phải sử dụng đúng mẫu mới của Thông tư 99.

Bài viết này sẽ hướng dẫn startup lập bảng cân đối kế toán theo cách đơn giản – đúng chuẩn – dễ thực hiện, đồng thời cập nhật phần thay đổi quan trọng từ Thông tư 99/2025.

1. Bảng cân đối kế toán (Báo cáo tình hình tài chính) là gì?

Dù gọi theo tên cũ hay mới thì mục đích vẫn giống nhau:

• Thể hiện doanh nghiệp đang sở hữu bao nhiêu tài sản
• Đang nợ bao nhiêu
• Chủ doanh nghiệp đang góp vốn và tích lũy lợi nhuận bao nhiêu
• Khả năng thanh toán ngắn hạn – dài hạn có an toàn không

Đối với startup, báo cáo này đóng vai trò cực kỳ quan trọng để:

• Làm việc với nhà đầu tư
• Chứng minh năng lực tài chính khi vay vốn
• Kiểm soát dòng tiền ngay từ giai đoạn đầu
• Đánh giá tính bền vững của mô hình kinh doanh

2. Vì sao startup cần lập bảng cân đối kế toán ngay từ năm đầu?

Nhiều startup nghĩ “ít phát sinh”, “chưa có doanh thu” nên không lập bảng cân đối kế toán.
Đây là sai lầm lớn.

Startup càng mới, bảng cân đối càng quan trọng để:

• Xác định rõ vốn chủ sở hữu ngay từ đầu

→ Tránh rối loạn khi gọi vốn hoặc chia cổ phần.

• Theo dõi tài sản ban đầu

Laptop, phần mềm, công cụ dụng cụ, chi phí ban đầu… đều phải ghi nhận đúng.

• Quản lý nợ phải trả minh bạch

• Làm việc với nhà đầu tư minh bạch

Nhà đầu tư luôn hỏi:
“Hiện tại công ty đang sở hữu gì? Nợ bao nhiêu? Dòng tiền có an toàn không?”

→ Tất cả trả lời bằng “Bảng cân đối kế toán”.

• Đáp ứng quy định pháp luật từ 01/01/2026

Thông tư 99 yêu cầu mọi doanh nghiệp phải lập báo cáo tình hình tài chính theo mẫu mới.

Đọc thêm: Dịch vụ kế toán trọn gói cho startup – Giải pháp tiết kiệm năm đầu khởi nghiệp

3. Cấu trúc Bảng cân đối kế toán theo Thông tư 99/2025

Dù đổi tên, cấu trúc vẫn giữ 3 phần lớn:

I. TÀI SẢN

1. Tài sản ngắn hạn (dưới 12 tháng)

• Tiền mặt
• Tiền gửi ngân hàng
• Các khoản phải thu
• Hàng tồn kho
• Tài sản ngắn hạn khác

2. Tài sản dài hạn

• Tài sản cố định
• Tài sản vô hình
• Chi phí trả trước dài hạn
• Đầu tư dài hạn

II. NỢ PHẢI TRẢ

1. Nợ ngắn hạn

• Công nợ nhà cung cấp
• Thuế phải nộp
• Chi phí phải trả
• Vay ngắn hạn

2. Nợ dài hạn

• Vay dài hạn
• Nợ dài hạn khác

III. VỐN CHỦ SỞ HỮU

• Vốn góp
• Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối
• Các quỹ doanh nghiệp (nếu có)

4. Nguyên tắc lập Bảng cân đối kế toán

Theo quy định hiện hành (Thông tư 200/2014/TT-BTC  còn hiệu lực đến 31/12/2025), khi lập Bảng cân đối kế toán, doanh nghiệp phải tuân thủ các nguyên tắc sau:

4.1. Lập theo kỳ kế toán cố định

Bảng cân đối kế toán được lập tại một thời điểm cụ thể (ví dụ: ngày 31/12 hằng năm).
Doanh nghiệp phải duy trì tính nhất quán về kỳ kế toán (năm, quý…).

4.2. Trình bày theo nguyên tắc trung thực, hợp lý

Báo cáo phải phản ánh đúng tình hình tài chính doanh nghiệp; không che giấu hoặc làm sai lệch thông tin.

4.3. Phân loại Tài sản và Nợ phải trả theo ngắn hạn  dài hạn

• Ngắn hạn: thu hồi hoặc thanh toán trong ≤ 12 tháng.
• Dài hạn: thu hồi hoặc thanh toán sau > 12 tháng.

Trường hợp doanh nghiệp không xác định được chu kỳ kinh doanh, thì trình bày theo mức độ thanh khoản giảm dần.

4.4. Lưu ý quan trọng từ 01/01/2026 (Thông tư 99/2025/TT-BTC)

Từ 2026:

• “Bảng cân đối kế toán” chính thức đổi tên thành “Báo cáo tình hình tài chính”.
• Hệ thống chỉ tiêu được cấu trúc lại rõ ràng hơn theo chuẩn mực quốc tế.

Tuy nhiên, để đảm bảo SEO, doanh nghiệp vẫn nên dùng từ “Bảng cân đối kế toán” trong bài viết, vì người tìm kiếm vẫn quen với cụm này.

5. Những việc phải hoàn thành trước khi lập Bảng cân đối kế toán – DN Startup lưu ý

Để lập báo cáo chính xác, doanh nghiệp cần thực hiện tuần tự các bước sau:

5.1. Kiểm tra và điều chỉnh sổ nhật ký chung

Gồm các việc:

• Ghi bổ sung các nghiệp vụ còn thiếu
• Điều chỉnh sai sót kế toán
• Xác nhận lại các khoản doanh thu, chi phí, công nợ phát sinh

Việc này đảm bảo số liệu đầu vào cho báo cáo là chính xác.

5.2. Định khoản và nhập sổ vào sổ cái

Sau khi hoàn chỉnh nhật ký chung, kế toán chuyển các nghiệp vụ vào sổ cái:

• Sổ cái tiền mặt
• Sổ cái tiền gửi
• Sổ cái hàng tồn kho
• Sổ cái công nợ phải thu  phải trả
• Các tài khoản tài sản  nguồn vốn khác

Sổ cái là cơ sở tạo ra số liệu cuối cùng cho Bảng cân đối kế toán.

5.3. Lập Bảng cân đối số phát sinh 

Bảng cân đối số phát sinh liệt kê:

• Tất cả tài khoản trong hệ thống
• Tổng phát sinh Nợ  Có
• Số dư cuối kỳ

Yêu cầu:
Tổng phát sinh Nợ = Tổng phát sinh Có.

Nếu lệch → phải kiểm tra lại toàn bộ sổ sách.

5.4. Lập Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh

Mục đích:

• Xác định lợi nhuận sau thuế
• Lợi nhuận này được kết chuyển sang Vốn chủ sở hữu trên Bảng cân đối kế toán

Nếu không lập trước, doanh nghiệp không thể hoàn thiện phần vốn chủ sở hữu.

5. 5 bước lập Bảng cân đối kế toán

Bước 1: Xác định ngày lập báo cáo

Thường là:

• Ngày 31/12 (kết thúc năm tài chính)
• Hoặc cuối quý (nếu doanh nghiệp lập báo cáo quý)

Lưu ý: Bảng cân đối kế toán phản ánh tại một thời điểm, không phải trong cả kỳ.

Bước 2: Tổng hợp và tính toán Tài sản

Gồm 2 nhóm:

(1) Tài sản ngắn hạn

Ví dụ:

• Tiền
• Các khoản phải thu
• Hàng tồn kho
• Chi phí trả trước ngắn hạn

(2) Tài sản dài hạn

Ví dụ:

• Tài sản cố định
• Chi phí trả trước dài hạn
• Các khoản đầu tư dài hạn

Cách thực hiện:
Lấy số dư cuối kỳ từ Bảng cân đối số phát sinh → tổng hợp → cộng tổng tài sản.

Bước 3: Tổng hợp Nợ phải trả

Gồm 2 loại:

(1) Nợ ngắn hạn

• Phải trả nhà cung cấp
• Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước
• Nợ vay ngắn hạn

(2) Nợ dài hạn

• Vay dài hạn
• Trái phiếu dài hạn
• Các khoản phải trả dài hạn khác

Tổng hợp toàn bộ và tính tổng nợ phải trả.

Bước 4: Sắp xếp các khoản mục theo chuẩn quy định

Theo nguyên tắc:

• Tài sản: sắp xếp theo mức độ thanh khoản giảm dần
• Nợ phải trả: theo thứ tự ưu tiên thanh toán

Việc trình bày đúng chuẩn giúp báo cáo minh bạch và dễ đối chiếu.

Bước 5: Tính Vốn chủ sở hữu

Bao gồm:

• Vốn góp
• Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối
• Thặng dư vốn
• Các quỹ của doanh nghiệp

Công thức bắt buộc phải cân:
Tổng tài sản = Tổng nợ phải trả + Vốn chủ sở hữu

Nếu không khớp → kiểm tra lại các bước trước.

6. Lưu ý quan trọng dành cho startup (tùy lĩnh vực áp dụng khác nhau)

6.1. Startup thương mại:

• Theo dõi công nợ & hàng tồn kho cực chặt.

6.2 Startup công nghệ:

• Ghi nhận tài sản vô hình, phần mềm, chi phí R&D.

6.3 Startup F&B:

• Chi phí nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ tiêu hao.

6.4. Startup bán hàng online:

• Dòng tiền qua ví điện tử, COD → phải tách riêng tài khoản.

Do mỗi ngành có nghiệp vụ tài chính khác nhau, nếu cần hướng dẫn chi tiết, startup nên liên hệ An Đức để được tư vấn theo từng mô hình kinh doanh.

7. Sai sót phổ biến startup hay gặp

• Không tách tiền cá nhân & tiền công ty
• Không ghi nhận tài sản cố định
• Thiếu chứng từ → không hạch toán được chi phí
• Sai công nợ vì không đối chiếu
• Ghi nhầm thời điểm doanh thu

8. Dịch vụ hỗ trợ lập Bảng cân đối kế toán – dành cho Startup

Kế Toán – Đại Lý Thuế An Đức hỗ trợ:

• Lập đầy đủ Báo cáo tình hình tài chính theo Thông tư 99
• Soát xét số liệu từ A-Z
• Tư vấn kiểm soát tài chính cho startup
• Hướng dẫn quản lý chứng từ – sổ sách
• Báo cáo tài chính – thuế trọn gói

9. Câu hỏi về Lập Bảng cân đối kế toán cho Startup:

1. Startup mới hoạt động chưa phát sinh doanh thu có bắt buộc lập bảng cân đối kế toán không?

Có. Dù chưa phát sinh doanh thu, startup vẫn phải lập bảng cân đối kế toán (từ 2026 gọi là Báo cáo tình hình tài chính) để thể hiện vốn góp, chi phí khởi tạo, tài sản đã mua sắm và dòng tiền. Báo cáo “trống số liệu” vẫn hợp lệ, miễn trình bày đúng.

2. Bảng cân đối kế toán theo Thông tư 99/2025 có thay đổi lớn so với Thông tư 200 không?

Có. Dù nguyên tắc “Tài sản = Nợ phải trả + Vốn chủ sở hữu” vẫn giữ nguyên, nhưng Thông tư 99/2025 thay đổi cách nhóm chỉ tiêu, tên gọi và thứ tự trình bày để tiệm cận IFRS. Điều này giúp startup chuẩn hóa báo cáo ngay từ đầu và thuận lợi khi gọi vốn sau này.

3. Startup nên lập bảng cân đối kế toán theo tháng, quý hay năm để tối ưu quản trị?

Luật chỉ bắt buộc lập báo cáo theo năm.
Tuy nhiên startup tăng trưởng nhanh nên lập thêm báo cáo quý sẽ giúp kiểm soát dòng tiền, tránh “vỡ kế hoạch”, nhận diện lỗ  lãi thật để kịp thời điều chỉnh mô hình kinh doanh.

4. Startup không có kế toán chuyên nghiệp có tự lập bảng cân đối kế toán được không?

Vẫn làm được, nhưng rủi ro rất cao. Sai sót ở chỉ tiêu hàng tồn kho, tài sản cố định, công nợ hoặc vốn góp rất dễ khiến báo cáo lệch, mất cân bằng và có thể bị cơ quan thuế “soi”. Với startup, tốt nhất là nhờ chuyên viên hoặc dịch vụ kế toán kiểm tra trước khi nộp.

5. Khi bảng cân đối kế toán không cân, startup phải xử lý theo thứ tự nào?

Nên thực hiện lần lượt:

1. Đối chiếu số dư đầu kỳ.
2. Soát sổ cái  nhật ký chung.
3. Đối chiếu công nợ với khách hàng, nhà cung cấp.
4. Kiểm kê hàng tồn kho thực tế.
5. Kiểm tra các bút toán khấu hao, phân bổ, điều chỉnh cuối kỳ.
6. Kiểm tra lại “vốn chủ sở hữu”  mục thường sai nhất tại startup.

6. Startup tự vay tiền cá nhân để vận hành có đưa vào bảng cân đối kế toán được không?

Có, nhưng phải đưa đúng vào mục: vay ngắn hạn/dài hạn hoặc phải trả nội bộ. Tuyệt đối không nhập chung vào vốn chủ sở hữu nếu chưa làm thủ tục góp vốn.

7. Startup lĩnh vực F&B  bán lẻ  dịch vụ sẽ lập bảng cân đối kế toán khác nhau không?

Vẫn theo mẫu chung, nhưng cách ghi nhận từng chỉ tiêu khác nhau:

• F&B tập trung vào hàng tồn kho, hao hụt, công cụ dụng cụ
• Bán lẻ tập trung vào doanh thu, hàng gửi bán, công nợ COD
• Dịch vụ tập trung vào doanh thu dồn dịch, chi phí trả trước
• Nếu không nắm rõ đặc thù ngành, rất dễ ghi sai hoặc bỏ sót chi phí hợp lệ.

9. Kết luận

Lập Bảng cân đối kế toán (tên mới: Báo cáo tình hình tài chính) là nền tảng quan trọng giúp startup:

• Quản trị tài chính
• Kiểm soát tài sản – dòng tiền
• Tăng uy tín khi làm việc với nhà đầu tư
• Đáp ứng đúng quy định pháp luật từ năm 2026

Startup càng sớm thiết lập hệ thống kế toán chuẩn, càng dễ dàng gọi vốn, mở rộng và phát triển bền vững.

Nếu bạn cần được hỗ trợ lập báo cáo đúng chuẩn Thông tư 99, đội ngũ chuyên môn của An Đức luôn sẵn sàng đồng hành.

Liên hệ ngay hôm nay để được tư vấn miễn phí & nhận báo giá chi tiết.

CÔNG TY TNHH TƯ VẤN KẾ TOÁN VÀ ĐẠI LÝ THUẾ AN ĐỨC

Địa chỉ: 5 Đường 2, KDC Vạn Phúc, Phường Hiệp Bình, TP. Hồ Chí Minh

Email: anductax@gmail.com

Hotline: 0906.715.261 (Ms. Nguyệt) – 0917.389.778 (Hotline)