Kinh doanh nhỏ: Nên lập công ty hay chỉ đăng ký hộ kinh doanh? [Cập nhật mới nhất 2025]

Bắt đầu hợp pháp – Nền móng không thể bỏ qua khi khởi nghiệp

Nhiều cá nhân khi bắt đầu bán hàng online, mở quán nhỏ hoặc kinh doanh tại nhà thường nghĩ rằng:
“Mới làm nhỏ thôi, chưa cần đăng ký đâu.”

Tuy nhiên, theo Luật Doanh nghiệp và Nghị định 01/2021/NĐ-CP, bất kỳ hoạt động kinh doanh nào diễn ra thường xuyên và có doanh thu ổn định đều phải đăng ký kinh doanh hợp pháp.

Việc đăng ký không chỉ là yêu cầu bắt buộc của pháp luật, mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực:

• Tránh bị xử phạt: Kinh doanh không đăng ký có thể bị phạt từ 3–5 triệu đồng và buộc ngừng hoạt động.
• Xây dựng uy tín: Hoạt động minh bạch, có mã số thuế giúp tăng niềm tin với khách hàng và đối tác.
• Tạo điều kiện mở rộng quy mô: Dễ dàng đăng ký hóa đơn điện tử, ký hợp đồng, thuê nhân viên hoặc vay vốn.

Kết luận:
Hợp pháp hóa hoạt động kinh doanh sớm không chỉ giúp tránh rủi ro mà còn là bước đầu tiên để xây dựng thương hiệu uy tín và phát triển bền vững.

Hộ kinh doanh cá thể – Lựa chọn linh hoạt, tiết kiệm cho người mới bắt đầu

1. Hộ kinh doanh là gì?

Hộ kinh doanh cá thể (HKD) là mô hình do một cá nhân hoặc hộ gia đình đăng ký, chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình.
Đây là hình thức đơn giản – tiết kiệm – phổ biến nhất đối với người mới bắt đầu kinh doanh nhỏ hoặc kinh doanh online.

TÌM HIỂU THÊM VỀ HỘ KINH DOANH: TẠI ĐÂY

Ví dụ minh họa:

• Chị Lan mở tiệm trà sữa nhỏ tại phường Tân Phú, chỉ có 2 nhân viên, doanh thu ổn định khoảng 30 triệu/tháng → phù hợp đăng ký hộ kinh doanh.
• Anh Minh bán đồ handmade online qua Facebook, tự gói hàng và gửi đi, doanh thu vài chục triệu mỗi tháng → nên chọn hộ kinh doanh để hợp pháp và tiết kiệm chi phí.

2. Ưu điểm nổi bật của hộ kinh doanh

• Thủ tục nhanh, chi phí thấp: Hồ sơ đăng ký chỉ mất vài ngày, không yêu cầu điều lệ hoặc vốn pháp định cao.
• Khai thuế đơn giản: Áp dụng hình thức thuế khoán, không cần lập báo cáo tài chính phức tạp.
• Dễ điều chỉnh hoạt động: Có thể thay đổi ngành nghề hoặc tạm ngừng mà không tốn nhiều chi phí.
• Linh hoạt thử nghiệm: Phù hợp giai đoạn thử sản phẩm, kiểm tra thị trường, hoặc hoạt động bán hàng ngắn hạn.

3. Khi nào nên chọn hộ kinh doanh?

Hộ kinh doanh là lựa chọn phù hợp trong các trường hợp:

• Doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm.
• Kinh doanh nhỏ lẻ, ít nhân viên, hoạt động tại nhà.
• Không cần hóa đơn VAT, chỉ bán cho khách hàng cá nhân.
• Muốn bắt đầu nhanh, thủ tục đơn giản, chi phí thấp.

Đối với người mới khởi nghiệp, hộ kinh doanh là lựa chọn phù hợp nhờ sự linh hoạt, thủ tục đơn giản và chi phí vận hành thấp – giúp bạn dễ dàng bắt đầu kinh doanh mà vẫn đảm bảo hợp pháp và hiệu quả.

Công ty – Bước đi chuyên nghiệp cho giai đoạn phát triển

1. Công ty là gì?

Công ty là pháp nhân độc lập có con dấu, mã số thuế và tư cách pháp lý riêng.
Các loại hình phổ biến bao gồm:

• Công ty TNHH một thành viên hoặc hai thành viên trở lên
• Công ty cổ phần
• Doanh nghiệp tư nhân

ĐỌC THÊM VỀ THÀNH LẬP CÔNG TY: TẠI ĐÂY

2. Lợi ích khi thành lập công ty

• Tư cách pháp nhân đầy đủ: Có thể xuất hóa đơn VAT, ký hợp đồng lớn, đấu thầu hoặc hợp tác B2B.
• Khả năng mở rộng: Dễ tuyển nhân viên, mở chi nhánh, gọi vốn hoặc liên doanh.
• Minh bạch tài chính: Có hệ thống kế toán và báo cáo thuế rõ ràng, tăng độ tin cậy.
• Bảo vệ tài sản cá nhân: Chủ sở hữu chỉ chịu trách nhiệm trong phạm vi vốn góp, giảm rủi ro cho tài sản riêng.

3. Khi nào nên lập công ty?

• Có kế hoạch mở rộng quy mô hoặc hợp tác B2B.
• Cần xuất hóa đơn VAT để khấu trừ thuế.
• Muốn xây dựng thương hiệu và phát triển lâu dài.
• Doanh thu ổn định, mô hình kinh doanh rõ ràng.

Ví dụ thực tế:

• Một cửa hàng thời trang online sau khi doanh thu vượt 500 triệu đồng/năm, bắt đầu hợp tác với sàn TMĐT hoặc chuỗi bán lẻ, nên chuyển sang công ty TNHH để thuận tiện ký hợp đồng và xuất hóa đơn VAT.
• Một đơn vị thiết kế – marketing tự do muốn nhận dự án từ các công ty lớn, cần hóa đơn VAT để hợp thức thanh toán, vì vậy việc thành lập doanh nghiệp dịch vụ là cần thiết.
• Một nhà sản xuất thực phẩm handmade muốn đưa sản phẩm vào siêu thị, cần giấy phép kinh doanh và hồ sơ pháp lý rõ ràng, do đó nên chuyển đổi từ hộ kinh doanh sang công ty.

Kết luận:
Thành lập công ty không chỉ giúp hợp pháp hóa hoạt động kinh doanh mà còn mở ra cơ hội phát triển lớn hơn: dễ hợp tác với doanh nghiệp, mở rộng quy mô, và xây dựng thương hiệu chuyên nghiệp, đáng tin cậy trên thị trường.
Nói cách khác, nếu hộ kinh doanh là bước khởi đầu linh hoạt thì thành lập công ty chính là bước tiến vững chắc để bạn phát triển bền vững và khẳng định vị thế doanh nghiệp.

So sánh nhanh – Hộ kinh doanh và Công ty

Nhận định từ An Đức:
Nếu bạn đang thử nghiệm kinh doanh hoặc chỉ phục vụ khách hàng cá nhân, hộ kinh doanh là lựa chọn phù hợp.
Tuy nhiên, khi doanh thu tăng hoặc cần hợp tác B2B, thành lập công ty là bước đi tất yếu để phát triển lâu dài.

Thủ tục đăng ký – Đơn giản nếu chuẩn bị đúng

1. Đối với hộ kinh doanh

1. Chuẩn bị hồ sơ: Đơn đăng ký hộ kinh doanh, CCCD, giấy tờ thuê địa điểm (nếu có).
2. Nộp hồ sơ tại UBND quận/huyện nơi đặt địa điểm kinh doanh.
3. Nhận Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh trong 3–5 ngày làm việc.
4. Đăng ký mã số thuế và thuế khoán nếu doanh thu vượt mức miễn thuế.

2. Đối với công ty

1. Chuẩn bị hồ sơ: Giấy đề nghị đăng ký doanh nghiệp, điều lệ, danh sách thành viên/cổ đông, giấy tờ trụ sở.
2. Nộp hồ sơ tại Sở Kế hoạch & Đầu tư hoặc qua cổng đăng ký doanh nghiệp quốc gia.
3. Nhận Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp và mã số thuế.
4. Thực hiện các bước tiếp theo: khắc dấu, mở tài khoản ngân hàng, đăng ký hóa đơn điện tử, kê khai thuế và BHXH.

Lưu ý:
Chuẩn bị đúng hồ sơ ngay từ đầu giúp rút ngắn thời gian đăng ký, tránh sai sót và phát sinh chi phí không cần thiết.

Bạn có thể tham khảo dịch vụ thành lập của An Đức (tại đây) để có thể hoàn thành quá trình thành lập công ty, hộ kinh doanh của mình một cách nhanh chóng và tiết kiệm tối ưu nhất.

LIÊN HỆ NGAY

Gợi ý lựa chọn mô hình phù hợp

Kinh nghiệm từ chuyên gia An Đức

Theo hơn 10 năm kinh nghiệm tư vấn doanh nghiệp và thuế, An Đức nhận thấy:

• Phần lớn cá nhân khởi nghiệp nên bắt đầu bằng hộ kinh doanh để thử nghiệm thị trường, kiểm chứng sản phẩm.
• Khi doanh thu ổn định hoặc có nhu cầu hợp tác B2B, nên chuyển đổi sang công ty TNHH để hợp pháp hóa giao dịch, tăng uy tín và mở rộng quy mô.

Lời khuyên của An Đức dành cho bạn:
Nếu doanh thu tăng nhanh hoặc bắt đầu hợp tác với doanh nghiệp lớn, nên lập công ty sớm để tận dụng ưu thế về thuế, thương hiệu và pháp lý.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

1. Bán hàng online không đăng ký có bị phạt không?

Có. Theo Nghị định 98/2020/NĐ-CP, cá nhân kinh doanh mà không đăng ký hộ kinh doanh hoặc doanh nghiệp có thể bị xử phạt từ 3 – 5 triệu đồng, đồng thời buộc ngừng hoạt động.
Ngoài ra, khi không đăng ký hợp pháp, bạn sẽ không thể mở tài khoản ngân hàng doanh nghiệp, không được xuất hóa đơn, và khó chứng minh nguồn thu nhập khi làm việc với đối tác hoặc cơ quan thuế.

Lời khuyên từ An Đức: Dù quy mô nhỏ, bạn vẫn nên đăng ký hộ kinh doanh để được pháp luật bảo vệ, tránh rủi ro về sau.

2. Hộ kinh doanh có được xuất hóa đơn VAT không?

Không. Hộ kinh doanh chỉ được sử dụng hóa đơn bán hàng thông thường, không có VAT.
Nếu khách hàng hoặc đối tác yêu cầu hóa đơn GTGT (VAT) để kê khai thuế, bạn phải thành lập công ty.

Trường hợp bạn thường xuyên giao dịch B2B hoặc làm việc với tổ chức, việc thành lập công ty TNHH sẽ giúp tạo uy tín và thuận lợi hơn trong xuất hóa đơn, ký hợp đồng và khấu trừ thuế.

3. Có thể chuyển từ hộ kinh doanh sang công ty không?

Có. Đây là lựa chọn phổ biến khi bạn muốn mở rộng quy mô hoặc chuyên nghiệp hóa hoạt động.
Khi chuyển đổi, bạn có thể:

• Chấm dứt hộ kinh doanh và thành lập công ty mới,
• Kế thừa mã số thuế, tài sản, hợp đồng và nghĩa vụ tài chính từ hộ kinh doanh cũ,
• Được hỗ trợ đăng ký chuyển đổi hợp pháp theo đúng quy định của Luật Doanh nghiệp.

An Đức cung cấp dịch vụ hỗ trợ trọn gói chuyển đổi từ hộ kinh doanh sang công ty, giúp bạn đảm bảo hồ sơ – thuế – mã số thuế liền mạch, không bị gián đoạn hoạt động.

THAM KHẢO THÊM: TẠI ĐÂY

4. Hộ kinh doanh có phải kê khai thuế định kỳ không?

Hộ kinh doanh không bắt buộc kê khai thuế hàng tháng, trừ khi có biến động lớn về doanh thu.
Thông thường, thuế được cơ quan thuế ấn định theo doanh thu bình quân năm, gồm:

• Thuế môn bài (nộp 1 lần/năm),
• Thuế GTGT và thuế TNCN (tính theo tỷ lệ doanh thu).

Tuy nhiên, nếu doanh thu vượt ngưỡng 100 triệu đồng/năm, hộ kinh doanh phải kê khai và nộp thuế đầy đủ.
An Đức khuyến nghị bạn nên nhờ đơn vị tư vấn thuế hỗ trợ định kỳ để tránh sai sót và bị truy thu.

THAM KHẢO DỊCH VỤ TƯ VẤN THUẾ CỦA AN ĐỨC: TẠI ĐÂY

5. Chi phí thành lập công ty là bao nhiêu?

Chi phí trung bình từ 1 – 3 triệu đồng, tùy loại hình và dịch vụ hỗ trợ.
Tuy nhiên, khi vận hành công ty, bạn cần chuẩn bị thêm các chi phí sau:

• Mua hóa đơn điện tử: 300.000 – 800.000đ/năm
• Phần mềm kế toán hoặc dịch vụ kế toán trọn gói: 500.000 – 2.000.000đ/tháng
• Bảo hiểm xã hội (BHXH) nếu có nhân viên: tính theo quy định hiện hành
• Thuế môn bài: 1.000.000 – 3.000.000đ/năm

Giải pháp từ An Đức: Gói dịch vụ “Thành lập công ty trọn gói” giúp bạn hoàn tất hồ sơ, đăng ký mã số thuế, hóa đơn và BHXH – chỉ từ 1.200.000đ, nhanh chóng – đúng luật – không phát sinh chi phí ẩn.

6. Có cần thuê kế toán ngay sau khi thành lập công ty không?

Có. Ngay sau khi thành lập, doanh nghiệp bắt buộc phải kê khai và nộp báo cáo thuế định kỳ, dù chưa phát sinh doanh thu.
Nếu không có kế toán chuyên trách, bạn nên thuê dịch vụ kế toán thuế để đảm bảo:

• Báo cáo đúng hạn, đúng quy định
• Tránh bị phạt chậm nộp hoặc sai sót sổ sách
• Tiết kiệm chi phí so với thuê nhân viên toàn thời gian

An Đức cung cấp dịch vụ kế toán – thuế trọn gói, phù hợp cho doanh nghiệp mới thành lập, giúp bạn yên tâm tập trung vào kinh doanh.

7. Hộ kinh doanh có thể thuê nhân viên không?

Có, nhưng không quá 10 lao động.

 Nếu bạn có nhu cầu tuyển dụng nhiều hơn, hoặc muốn ký hợp đồng lao động dài hạn, thì nên chuyển sang mô hình công ty để đảm bảo tuân thủ Luật Lao động, BHXH và thuế thu nhập cá nhân.

Hợp pháp – Bước đi đúng, nền tảng vững cho tương lai

Dù bạn chọn hình thức hộ kinh doanh hay công ty, điều quan trọng nhất là tuân thủ quy định pháp luật và thực hiện nghĩa vụ thuế đầy đủ.
Một mô hình hợp pháp giúp bạn:

• Tránh rủi ro xử phạt.
• Xây dựng niềm tin với khách hàng và đối tác.
• Tạo nền tảng phát triển bền vững ngay từ đầu.

Bài viết được chia sẻ bởi Đại lý Thuế An Đức – đơn vị có hơn 10 năm kinh nghiệm trong tư vấn thành lập doanh nghiệp, hộ kinh doanh và dịch vụ kế toán – thuế trọn gói.
Chúng tôi đồng hành cùng bạn bắt đầu kinh doanh hợp pháp – phát triển bền vững – tối ưu chi phí thuế.