3 bước xử lý tồn kho khi chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp

Khi nâng cấp từ hộ kinh doanh lên doanh nghiệp, không ít chủ hộ lúng túng trong việc phải xử lý hàng tồn kho khi chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp như thế nào để phù hợp quy định. Việc này không chỉ dừng lại ở khâu kiểm kê mà còn bao gồm cả xử lý tồn kho và tài sản cũ – một nội dung đặc biệt quan trọng khi hộ kinh doanh sang doanh nghiệp theo đúng chuẩn thuế và kế toán.

Nếu bước xử lý tồn kho khi chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp bị xem nhẹ hoặc thực hiện không đầy đủ, doanh nghiệp mới rất dễ phát sinh sai lệch về sổ sách, rủi ro về thuế và bị loại các khoản chi phí liên quan. Do đó, việc xử lý tồn kho khi chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp cần được thực hiện đúng quy trình để đảm bảo số liệu minh bạch từ ngày đầu doanh nghiệp vận hành.

Vì vậy, việc chuẩn bị hồ sơ, kiểm kê thực tế, định giá lại hàng hóa – tài sản, xử lý chứng từ và thực hiện hạch toán theo đúng chế độ kế toán doanh nghiệp là thủ tục bắt buộc trong quá trình chuyển đổi mô hình. Đây chính là lý do An Đức luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xử lý tồn kho khi chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp một cách đúng chuẩn.

Bài viết của An Đức dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ toàn bộ quy trình xử lý, chuyển giao và hạch toán hàng tồn kho – tài sản cũ, đảm bảo quá trình chuyển đổi suôn sẻ – minh bạch – đúng luật, đồng thời tận dụng tối đa quyền lợi thuế của doanh nghiệp mới.

1. Lý do phải xử lý tồn kho khi chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp?

Việc xử lý tồn kho khi chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp bao gồm rà soát, định giá và ghi nhận lại toàn bộ hàng tồn kho cùng các tài sản đang sử dụng. Đây cũng là quá trình bắt buộc để đảm bảo doanh nghiệp mới tiếp nhận chính xác giá trị tài sản, tránh sai lệch giữa số liệu kế toán và thực tế. Đồng thời, nó tạo cơ sở hợp pháp khi xử lý hàng tồn kho và tài sản cũ trước khi doanh nghiệp hoạt động.

Tuy nhiên, quá trình tiếp nhận này phải tuân thủ đầy đủ các quy định về kế toán và thuế. Điều này đặc biệt quan trọng với những hộ trước đây nộp thuế khoán, nay chuyển sang doanh nghiệp áp dụng phương pháp kê khai – hình thức đòi hỏi chứng từ hợp lệ, hóa đơn đầy đủ, hồ sơ tài sản rõ ràng và hệ thống sổ sách chuẩn chỉnh.

Dưới đây là những lợi ích quan trọng khi thực hiện xử lý tồn kho khi chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp:

1.1. Minh bạch vốn điều lệ và cấu trúc sở hữu

Tài sản và hàng hóa được kiểm kê, định giá rõ ràng giúp:

• Hồ sơ đăng ký doanh nghiệp được xét duyệt nhanh
• Xác định chính xác giá trị tài sản góp vốn
• Tránh tình trạng “vốn ảo”, vốn điều lệ không phản ánh thực tế
• Minh bạch hóa tỷ lệ sở hữu và phần vốn góp của chủ doanh nghiệp

Khi cơ quan đăng ký kinh doanh có đủ căn cứ về tài sản góp vốn, hồ sơ sẽ tránh được yêu cầu bổ sung, sửa đổi hoặc giải trình. Đây là một trong những lý do mà quá trình xử lý tồn kho khi chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp phải được chuẩn hóa trước khi doanh nghiệp chính thức hoạt động.

1.2. Hưởng quyền lợi thuế & kế toán hợp pháp

Theo Điều 4 Thông tư 96/2015/TT-BTC, tài sản cố định đủ tiêu chuẩn và có hồ sơ nguồn gốc rõ ràng được trích khấu hao, và giá trị khấu hao được tính vào chi phí được trừ khi xác định thuế TNDN.

Đối với hàng tồn kho:

• Nếu có chứng từ hợp lệ → được ghi nhận giá vốn hợp pháp
• Nếu còn thuế GTGT đầu vào → có thể được kế thừa (nếu đáp ứng điều kiện khấu trừ)
• Trường hợp phải kê khai hóa đơn → được thực hiện theo Nghị định 123/2020 và TT 78/2021

Nếu không xử lý đúng → doanh nghiệp mới mất hoàn toàn quyền lợi về giá vốn, khấu hao, thuế GTGT và chi phí được trừ. Vì vậy, doanh nghiệp tuyệt đối không được bỏ qua bước xử lý tồn kho khi chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp để tránh bị loại chi phí khi quyết toán.

1.3. Tăng độ tin cậy tài chính và năng lực huy động vốn

Hồ sơ tài sản minh bạch là nền tảng quan trọng giúp doanh nghiệp tăng đáng kể độ tin cậy trong mắt các tổ chức tài chính và đối tác. Khi hệ thống tài sản, hàng tồn kho và chứng từ kế toán được ghi nhận rõ ràng, doanh nghiệp dễ dàng được ngân hàng thẩm định khi xét duyệt hồ sơ vay vốn.

Sự minh bạch này cũng tạo ấn tượng tích cực với các nhà đầu tư và đối tác kinh doanh, từ đó nâng cao khả năng ký kết hợp đồng hợp tác. Đồng thời, doanh nghiệp sở hữu hồ sơ tài sản rõ ràng sẽ có chỉ số tín nhiệm cao hơn, tạo lợi thế lớn trong quá trình gọi vốn và mở rộng quy mô hoạt động.

1.4. Củng cố hình ảnh doanh nghiệp chuyên nghiệp

Việc chuẩn hóa toàn bộ hồ sơ tài sản và hàng tồn kho ngay từ giai đoạn chuyển đổi giúp doanh nghiệp xây dựng một hệ thống kế toán đầy đủ và bài bản ngay từ những ngày đầu hoạt động. Khi số liệu minh bạch, chứng từ rõ ràng và phương pháp ghi nhận thống nhất, doanh nghiệp dễ dàng tạo được sự tin tưởng đối với cơ quan thuế, đồng thời thể hiện hình ảnh chuyên nghiệp trong mắt khách hàng và đối tác.

Không chỉ vậy, việc chuẩn hóa này còn giúp doanh nghiệp chủ động trước các cuộc kiểm tra thuế, kiểm toán tài chính, hạn chế tối đa sai sót hoặc tranh chấp liên quan đến tài sản – hàng hóa. Một doanh nghiệp có nền tảng sổ sách rõ ràng sẽ vận hành bền vững hơn, giảm rủi ro pháp lý và hỗ trợ hiệu quả cho các kế hoạch mở rộng trong tương lai.

2. Quy trình xử lý tồn kho khi chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp

Đây là quy trình trọng tâm mà mọi hộ cần nắm khi thực hiện xử lý tồn kho khi chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp, đảm bảo việc bàn giao tài sản – hàng hóa chính xác, có căn cứ và hợp lệ theo quy định thuế – kế toán. Quy trình dưới đây mô tả đầy đủ các bước xử lý tồn kho khi chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp theo đúng quy định hiện hành.

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ chấm dứt hoạt động hộ kinh doanh

Trước khi tiến hành chuyển đổi mô hình, hộ kinh doanh phải làm thủ tục chấm dứt hoạt động theo quy định tại Điều 27 Nghị định 01/2021/NĐ-CP.

Hồ sơ cần chuẩn bị gồm:

• Văn bản thông báo chấm dứt hoạt động, gửi đến Phòng Tài chính – Kế hoạch (hoặc Phòng Kinh tế) nơi hộ kinh doanh đã đăng ký.
• Tập hồ sơ liên quan đến nghĩa vụ thuế và tài sản, kèm các chứng từ chứng minh rằng hộ đã hoàn thành đầy đủ nghĩa vụ thuế và không còn khoản nợ nào tại cơ quan thuế.
• Bàn giao sổ sách, hóa đơn và lưu giữ toàn bộ tài liệu liên quan để làm cơ sở phục vụ việc chuyển đổi sang doanh nghiệp trong giai đoạn tiếp theo.

Hoàn tất bước này giúp đảm bảo hộ kinh doanh không còn nghĩa vụ tài chính tồn đọng trước khi sang doanh nghiệp. Đây là tiền đề giúp doanh nghiệp thực hiện chuẩn bước xử lý tồn kho khi chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp mà không bị vướng mắc hồ sơ.

Bước 2: Đăng ký thành lập doanh nghiệp mới

Sau khi hoàn tất thủ tục chấm dứt hoạt động hộ kinh doanh, chủ hộ tiếp tục thực hiện bước đăng ký thành lập doanh nghiệp mới. Ở giai đoạn này, người đăng ký cần lựa chọn loại hình doanh nghiệp phù hợp (như công ty TNHH, cổ phần, doanh nghiệp tư nhân…), đồng thời khai báo chính xác vốn điều lệ, bao gồm cả phần tài sản sẽ được chuyển giao từ hộ kinh doanh.

Chủ doanh nghiệp cũng phải xác định ngành nghề kinh doanh theo quy định pháp luật và nộp hồ sơ đăng ký để được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp. Kể từ thời điểm giấy chứng nhận được cấp, doanh nghiệp chính thức đi vào hoạt động và kế thừa toàn bộ quyền, nghĩa vụ, tài sản và hàng tồn kho của hộ kinh doanh trước đó.

Tham khảo Thủ tục chuyển đổi hộ kinh doanh sang doanh nghiệp tại An Đức.

Bước 3: Chuyển giao hàng tồn kho và tài sản cũ sang doanh nghiệp

Bước chuyển giao là giai đoạn quan trọng nhất trong quy trình xử lý hàng tồn kho khi chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp. Ở bước này, hộ kinh doanh phải lập đầy đủ biên bản kiểm kê và bàn giao để ghi nhận toàn bộ hàng tồn kho và tài sản cũ trước khi hạch toán vào doanh nghiệp mới.

Các công việc chính gồm:

• Lập biên bản kiểm kê & bàn giao: ghi rõ danh mục hàng tồn kho, số lượng, đơn vị tính, tình trạng, giá trị; danh sách tài sản cố định – công cụ dụng cụ; có chữ ký của chủ hộ và đại diện doanh nghiệp.

• Lập chứng từ kế toán: phiếu nhập kho, chứng từ ghi nhận tài sản cố định, chứng từ nhận vốn góp bằng tài sản (nếu có).

• Hạch toán vào sổ kế toán:

  • TK 156 – hàng tồn kho

  • TK 211 – tài sản cố định

  • TK 153 – công cụ dụng cụ

  • TK 411 – vốn góp bằng tài sản

• Lưu trữ hồ sơ đầy đủ: biên bản kiểm kê, bàn giao, phiếu nhập kho, hồ sơ định giá, bảng kê hàng không hóa đơn, sổ theo dõi tài sản – kho.

• Về hóa đơn: chuyển giao không phải mua bán nên không bắt buộc xuất hóa đơn GTGT, trừ khi cơ quan thuế yêu cầu; khi đó hộ có thể xin hóa đơn điện tử lẻ theo quy định.

Tập hồ sơ này là cơ sở bắt buộc để hoàn tất xử lý hàng tồn kho khi chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp một cách minh bạch và hợp lệ, đảm bảo doanh nghiệp ghi nhận số liệu ban đầu đúng quy định.

3. Cách hạch toán và kê khai thuế khi xử lý hàng tồn kho khi chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp

Sau khi hoàn tất việc bàn giao hàng tồn kho và các tài sản liên quan, doanh nghiệp mới phải tiến hành bước tiếp theo là xử lý hàng tồn kho khi chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp trong sổ sách kế toán và hồ sơ thuế. Đây là yêu cầu quan trọng nhằm bảo đảm số liệu kế toán minh bạch, giúp doanh nghiệp tránh rủi ro bị loại chi phí khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp hoặc bị truy thu do hồ sơ, chứng từ không đầy đủ.

Toàn bộ quá trình xử lý được thực hiện theo ba nội dung trọng tâm: kiểm kê – xử lý hóa đơn – hạch toán trong sổ kế toán. Phần này hướng dẫn chi tiết phương pháp kế toán – thuế để xử lý hàng tồn kho và tài sản cũ khi chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp đúng theo quy định hiện hành. 

3.1. Kiểm kê và xác định giá trị hàng tồn kho

Trước khi tiến hành chuyển đổi, hộ kinh doanh phải thực hiện việc kiểm kê toàn bộ hàng tồn kho, tài sản cố định và công cụ dụng cụ, đồng thời xác định rõ số lượng, chủng loại và giá trị thực tế của từng loại. Kết quả kiểm kê này là căn cứ quan trọng để doanh nghiệp mới ghi nhận chính xác vào hệ thống sổ sách kế toán ngay từ kỳ đầu hoạt động.

Trường hợp 1: Hàng tồn kho có đầy đủ hóa đơn, chứng từ hợp lệ

Khi hàng hóa còn đủ hóa đơn – chứng từ mua vào, doanh nghiệp được phép ghi nhận theo giá gốc, bao gồm: giá mua, chi phí vận chuyển, bốc xếp, bảo quản hoặc các chi phí liên quan trực tiếp khác.
Giá trị hàng hóa này sẽ được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN theo quy định.

Trường hợp 2: Hàng tồn kho không có hóa đơn, chứng từ hợp lệ

Nếu hàng hóa không còn hóa đơn đầu vào, hộ kinh doanh phải lập Bảng kê mua hàng không hóa đơn theo hướng dẫn tại Thông tư 40/2021/TT-BTC. Bảng kê phải thể hiện rõ:

• Thông tin người bán
• Số lượng hàng hóa
• Đơn giá – tổng giá trị
• Chữ ký xác nhận của người mua

Cơ quan thuế sẽ dựa vào bảng kê này để đánh giá tính hợp lý và xác định giá trị hàng tồn kho được phép chuyển sang doanh nghiệp.

3.2. Xử lý hóa đơn khi chuyển giao hàng tồn kho và tài sản cũ

Căn cứ Công văn 3612/TCT-DNNCN, việc hộ kinh doanh chuyển hàng tồn kho sang doanh nghiệp được xác định là chuyển giao tài sản chứ không phải hoạt động bán hàng, vì vậy không bắt buộc phải lập hóa đơn GTGT. Mặc dù không phải xuất hóa đơn, doanh nghiệp mới vẫn phải hoàn thiện đầy đủ hồ sơ kế toán để chứng minh giá trị tài sản tiếp nhận, bao gồm:

• Biên bản kiểm kê hàng tồn kho, thể hiện số lượng, chủng loại, tình trạng và giá trị của từng mặt hàng.
• Chứng từ nhập kho và các phiếu kế toán liên quan đến việc tiếp nhận hàng hóa, tài sản.
• Ghi nhận số dư hàng tồn kho vào sổ kế toán của doanh nghiệp như số dư đầu kỳ.

Trong một số tình huống cụ thể, cơ quan thuế địa phương có thể yêu cầu phải có hóa đơn để hợp thức hóa việc chuyển giao. Khi nhận được yêu cầu này, hộ kinh doanh có thể làm thủ tục đề nghị cấp hóa đơn điện tử lẻ theo Nghị định 123/2020/NĐ-CP và Thông tư 78/2021/TT-BTC.

Cần đặc biệt lưu ý: nếu phát sinh việc xuất hóa đơn, hộ kinh doanh có thể phải nộp thuế GTGT đối với phần hàng hóa ghi trên hóa đơn. Vì vậy, tốt nhất nên trao đổi trước với cơ quan thuế quản lý trực tiếp để được hướng dẫn rõ ràng và tránh các rủi ro pháp lý.

3.3. Hạch toán hàng tồn kho và tài sản trong doanh nghiệp mới

Sau khi doanh nghiệp được thành lập, đơn vị phải lựa chọn phương pháp kế toán hàng tồn kho phù hợp theo quy định của Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 02 (VAS 02). Hai phương pháp được phép áp dụng gồm:

• Phương pháp kê khai thường xuyên:
  Giá trị hàng tồn kho được cập nhật liên tục mỗi khi có nghiệp vụ nhập hoặc xuất. Phương pháp này thích hợp với doanh nghiệp có quy mô lớn hoặc yêu cầu quản lý chặt chẽ số lượng – giá trị hàng hóa.
• Phương pháp kiểm kê định kỳ:
  Doanh nghiệp chỉ xác định giá trị tồn kho vào thời điểm cuối kỳ kế toán. Cách làm này phù hợp với đơn vị có quy mô nhỏ, lượng hàng hóa ít hoặc giá trị không cao.

Giá trị hàng tồn kho cũng như tài sản được chuyển từ hộ kinh doanh sẽ được đưa vào các tài khoản liên quan (151, 152, 153, 155, 156) dựa trên số liệu thực tế tại biên bản kiểm kê. Doanh nghiệp phải đảm bảo áp dụng nhất quán phương pháp đã lựa chọn trong suốt kỳ kế toán để bảo đảm tính minh bạch và khả năng đối chiếu. Đây cũng là giai đoạn cuối cùng của chuỗi xử lý hàng tồn kho khi chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp, đảm bảo toàn bộ dữ liệu nhập kho – tài sản – chi phí đều khớp đúng.

4. Những lưu ý quan trọng cho hộ khi xử lý tồn kho và tài sản cũ

Trước khi hoàn tất việc chuyển đổi lên doanh nghiệp, hộ kinh doanh cần đặc biệt lưu ý một số vấn đề quan trọng để tránh rủi ro về thuế, kế toán và hồ sơ pháp lý. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng trong giai đoạn này giúp quá trình chuyển đổi sang doanh nghiệp diễn ra thuận lợi, minh bạch và đảm bảo tuân thủ pháp luật. Trước khi hoàn tất việc xử lý hàng tồn kho khi chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp, hộ kinh doanh cần chuẩn bị kỹ lưỡng các nghĩa vụ thuế và chứng từ.

4.1. Rà soát và hoàn thành nghĩa vụ thuế trước khi chuyển đổi

Trước khi tiến hành chuyển đổi, hộ kinh doanh cần kiểm tra toàn bộ nghĩa vụ thuế còn tồn, bao gồm:

• Thuế giá trị gia tăng (GTGT) đối với trường hợp phải khai và nộp
• Thuế thu nhập cá nhân (TNCN)
• Các khoản phí, lệ phí, bảo hiểm xã hội (nếu có sử dụng lao động)

Đặc biệt, theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP, từ 01/6/2025, hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm bắt buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền. Do đó, khi xử lý hàng tồn kho và tài sản cũ, cần đảm bảo:

• Hàng hóa đều có hóa đơn hợp lệ
• Dữ liệu hóa đơn điện tử trùng khớp với số liệu bán hàng thực tế
• Không có chênh lệch giữa lượng hàng tồn và lượng hàng đã xuất hóa đơn

Việc đối chiếu dữ liệu hóa đơn với sổ ghi chép bán hàng giúp phát hiện sớm các sai lệch, tránh rủi ro bị loại chi phí khi chuyển sang doanh nghiệp.

4.2. Lưu trữ chứng từ và sổ sách kế toán đầy đủ

Việc lưu trữ chứng từ không chỉ để phục vụ việc quyết toán thuế mà còn là căn cứ quan trọng khi chuyển giao hàng tồn kho và tài sản sang doanh nghiệp. Hộ kinh doanh cần lưu giữ chứng từ tối thiểu 5-10 năm tùy loại theo quy định của Luật Kế toán.

Những loại chứng từ cần lưu trữ đầy đủ bao gồm:

• Hóa đơn mua hàng, phiếu nhập kho
• Bảng kê hàng hóa – dịch vụ, đặc biệt đối với hàng không có hóa đơn
• Biên bản kiểm kê hàng tồn kho
• Biên bản bàn giao tài sản, công cụ dụng cụ
• Hồ sơ nguồn gốc tài sản cố định
• Chứng từ thanh toán và các sổ ghi chép liên quan

Lưu trữ đầy đủ chứng từ giúp doanh nghiệp mới dễ dàng giải trình khi cơ quan thuế kiểm tra hoặc khi có yêu cầu chứng minh nguồn gốc hàng hóa – tài sản.

4.3. Chủ động tham vấn cơ quan thuế địa phương

Trong quá trình xử lý tồn kho và tài sản cũ, mỗi chi cục thuế có thể có hướng dẫn và yêu cầu hồ sơ khác nhau. Để tránh phát sinh tình huống phải bổ sung hồ sơ hoặc bị truy thu thuế sau khi doanh nghiệp đã thành lập, hộ kinh doanh nên:

• Chủ động liên hệ Chi cục Thuế nơi quản lý
• Hỏi rõ về chứng từ cần chuẩn bị khi chuyển giao tài sản
• Xác nhận quy trình lập bảng kê hàng hóa không hóa đơn
• Xin hướng dẫn đối với trường hợp tài sản đặc thù hoặc không còn hóa đơn gốc

Việc tham vấn trước sẽ giúp giảm rủi ro và đảm bảo rằng toàn bộ hồ sơ chuyển đổi được thực hiện đúng ngay từ đầu.

An Đức – Đồng hành chuyên sâu trong quá trình xử lý hàng tồn kho và tài sản cũ khi chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp

Trong giai đoạn nhiều thay đổi về chính sách thuế và yêu cầu quản trị tài chính, Đại Lý Thuế An Đức đồng hành cùng hộ kinh doanh trong việc:

• Rà soát nghĩa vụ thuế trước khi chuyển đổi
• Hỗ trợ kiểm kê, lập bảng kê và định giá hàng tồn kho
• Hướng dẫn lập biên bản bàn giao tài sản và chứng từ kế toán
• Thiết lập sổ sách đầu kỳ khi bắt đầu hoạt động doanh nghiệp
• Tư vấn mô hình kế toán – thuế tối ưu khi chuyển sang doanh nghiệp

Với kinh nghiệm thực tế trong việc đồng hành cùng doanh nghiệp mới thành lập, An Đức giúp chủ hộ giảm thiểu sai sót, tránh rủi ro khi chuyển đổi và chuẩn hóa sổ sách ngay từ ngày đầu vận hành doanh nghiệp. An Đức hỗ trợ toàn bộ quy trình xử lý hàng tồn kho khi chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp, bao gồm kiểm kê – lập bảng kê – xác định giá trị – bàn giao – hạch toán ban đầu.

5. FAQ – Giải đáp các câu hỏi thường gặp khi xử lý hàng tồn kho khi chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp (2026)

1. Hộ kinh doanh quy mô nhỏ có được lựa chọn nộp thuế theo phương pháp kê khai không?

Căn cứ pháp lý: Khoản 1 Điều 5 Thông tư 40/2021/TT-BTC quy định về phương pháp tính thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh như sau:

“1. Phương pháp kê khai áp dụng đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh quy mô lớn; và hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh chưa đáp ứng quy mô lớn nhưng lựa chọn nộp thuế theo phương pháp kê khai.”

“3. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai nếu xác định doanh thu tính thuế không phù hợp thực tế thì cơ quan thuế thực hiện ấn định doanh thu tính thuế theo Điều 50 Luật Quản lý thuế.”

Kết luận:
→ Hộ kinh doanh quy mô nhỏ vẫn được phép đăng ký nộp thuế theo phương pháp kê khai nếu họ tự nguyện lựa chọn áp dụng phương pháp này.
→ Phương pháp kê khai không chỉ dành riêng cho hộ quy mô lớn, mà mở cho mọi hộ có nhu cầu quản lý thuế minh bạch, hoá đơn đầy đủ.

2. Hộ kinh doanh được đăng ký tối đa bao nhiêu ngành nghề kinh doanh?

Căn cứ pháp lý: Điều 89 Nghị định 168/2025/NĐ-CP quy định:

“Hộ kinh doanh được quyền tự do kinh doanh ngành, nghề mà luật không cấm. Đối với ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, hộ kinh doanh chỉ được kinh doanh khi đáp ứng đủ các điều kiện đầu tư kinh doanh và duy trì điều kiện trong suốt quá trình hoạt động.”

“Người thành lập hộ kinh doanh lựa chọn một ngành kinh tế cấp 4 trong Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam làm ngành nghề kinh doanh chính, các ngành nghề phụ không bắt buộc ghi theo mã ngành cấp 4.”

Kết luận:
→ Hộ kinh doanh không bị giới hạn số lượng ngành nghề được phép đăng ký.
→ Có thể đăng ký nhiều ngành nghề, miễn không thuộc ngành nghề cấm.
→ Với ngành nghề kinh doanh có điều kiện, hộ phải đáp ứng đủ điều kiện theo luật chuyên ngành.

Lưu ý:

• Không được đăng ký ngành nghề thuộc nhóm bị cấm kinh doanh theo Luật Đầu tư.
• Với các ngành có điều kiện như: dịch vụ ăn uống, chăm sóc sức khỏe, phòng cháy chữa cháy… hộ phải có giấy phép hoặc chứng nhận đủ điều kiện trước khi hoạt động.

3. Tồn kho không có hóa đơn đầu vào có được chấp nhận khi chuyển sang kê khai?

Căn cứ pháp lý tham chiếu: Quy định quản lý thuế với hộ kê khai (Thông tư 40/2021 và Luật Quản lý thuế).

→ Tồn kho không có hóa đơn vẫn có thể được chấp nhận nếu hộ thực hiện lập Bảng kê hàng hóa mua vào không có hóa đơn theo hướng dẫn, kèm theo:

• Mô tả hàng hóa

• Số lượng

• Giá trị ước tính hợp lý

• Nguồn gốc mua

• Cam kết của chủ hộ

• Chứng từ thanh toán (nếu có)

Điều quan trọng: giá trị phải phù hợp thực tế, tránh kê quá thấp hoặc quá cao so với thị trường, vì cơ quan thuế có quyền ấn định. Đây là một phần quan trọng khi thực hiện xử lý hàng tồn kho khi chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp theo phương pháp kê khai.

4. Khi chuyển hàng tồn kho từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp có phải xuất hóa đơn không?

Theo thực tiễn áp dụng:

• Đây không phải là giao dịch mua bán, mà là chuyển giao tài sản từ hộ sang doanh nghiệp do cùng chủ sở hữu.
• Do đó không bắt buộc phải xuất hóa đơn.

Việc chuyển giao được chứng minh bằng:

• Biên bản kiểm kê
• Biên bản bàn giao tài sản/hàng tồn kho
• Hồ sơ xác định giá trị tài sản

Doanh nghiệp ghi nhận tài sản theo giá trị được xác định tại thời điểm góp vốn/chuyển giao.

5. Tài sản cũ của hộ khi chuyển sang doanh nghiệp có được trích khấu hao không?

Căn cứ: Thông tư 45/2013/TT-BTC về quản lý và khấu hao tài sản cố định.

→ Nếu tài sản đáp ứng điều kiện của tài sản cố định (giá trị ≥ 30 triệu, sử dụng từ 1 năm trở lên) và có đủ hồ sơ nguồn gốc thì doanh nghiệp được trích khấu hao như:

• Biên bản bàn giao tài sản

• Hồ sơ xác định nguyên giá

• Tình trạng sử dụng

• Biên bản định giá

Nếu tài sản không đủ điều kiện TSCĐ → được ghi nhận là công cụ dụng cụ, phân bổ nhiều kỳ.

6. Hộ kinh doanh phải lưu trữ hồ sơ tồn kho bao lâu sau khi chuyển sang kê khai?

Theo Luật Kế toán và Luật Quản lý thuế:

→ Thời gian lưu trữ tối thiểu: 10 năm.

Bao gồm:

• Biên bản kiểm kê 31/12/2025
• Bảng kê hàng mua vào không hóa đơn
• Hóa đơn còn giữ
• Biên bản bàn giao tài sản
• Hồ sơ định giá
• Sổ tồn kho đầu kỳ 2026

Việc lưu trữ đầy đủ giúp hộ/doanh nghiệp tránh tranh chấp khi quyết toán thuế.

7. Kết luận

Việc xử lý hàng tồn kho và tài sản cũ trước khi chuyển đổi mô hình không chỉ là thủ tục bắt buộc mà còn là bước nền tảng giúp doanh nghiệp mới vận hành minh bạch và tuân thủ pháp luật. Khi thực hiện đúng và đầy đủ quy trình xử lý hàng tồn kho khi chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp, chủ hộ sẽ đảm bảo số liệu kế toán chuẩn xác ngay từ đầu kỳ, bảo vệ quyền lợi thuế và tránh nguy cơ bị loại chi phí hay phát sinh truy thu về sau.

Một hệ thống tài sản – tồn kho rõ ràng chính là tiền đề giúp doanh nghiệp mới hoạt động ổn định, xây dựng uy tín và tạo lợi thế trong việc mở rộng, huy động vốn hoặc hợp tác kinh doanh trong tương lai. Việc xử lý hàng tồn kho khi chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp là bước không thể bỏ qua nếu muốn doanh nghiệp vận hành minh bạch và tuân thủ pháp luật ngay từ đầu.

CÔNG TY TNHH TƯ VẤN KẾ TOÁN VÀ ĐẠI LÝ THUẾ AN ĐỨC

Địa chỉ văn phòng: 5 Đường 2, KDC Vạn Phúc, Phường Hiệp Bình, TP. Hồ Chí Minh

Email: anductax@gmail.com

Liên hệ ngay: 0906.715.261 (Ms.Nguyệt) – 0917.389.778 (Hotline)