1. Giới thiệu
Trong bối cảnh hội nhập và phát triển, giao dịch liên kết trở thành vấn đề quan trọng đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài hoặc các công ty hoạt động trong tập đoàn đa quốc gia. Việc hiểu rõ khái niệm, bản chất và quy định pháp luật liên quan sẽ giúp doanh nghiệp quản lý rủi ro về thuế, tuân thủ đúng quy định của cơ quan quản lý, đồng thời tối ưu hoạt động kinh doanh.
Bài viết này, Đại lý thuế An Đức sẽ phân tích chi tiết giao dịch liên kết là gì, quy định pháp luật, các loại giao dịch liên kết thường gặp, rủi ro doanh nghiệp có thể đối mặt và hướng dẫn cách tuân thủ.
2. Giao dịch liên kết là gì?
Theo Nghị định 132/2020/NĐ-CP, giao dịch liên kết là các hoạt động sản xuất, kinh doanh, mua bán, trao đổi, vay vốn, cho vay, chia sẻ chi phí, dịch vụ… giữa các bên có quan hệ liên kết.
Nói một cách đơn giản, đây là những giao dịch phát sinh giữa các doanh nghiệp có mối quan hệ về vốn, quyền quản lý, điều hành hoặc phụ thuộc lẫn nhau.
Ví dụ minh họa:
- Công ty A tại Việt Nam là công ty con của Tập đoàn B tại Singapore. Khi Công ty A mua nguyên liệu từ Công ty B với giá thấp hơn thị trường, thì đó là giao dịch liên kết.
- Một cá nhân nắm giữ >25% vốn điều lệ của cả Công ty X và Công ty Y. Khi X bán hàng hóa cho Y, đó cũng là giao dịch liên kết.
ĐỌC THÊM: GIAO DỊCH LIÊN KẾT VÀ CÁC NGUYÊN TẮC GIAO DỊCH
LIÊN HỆ NGAY
3. Các bên có quan hệ liên kết
Theo Điều 5 – Nghị định 132/2020/NĐ-CP, các bên được coi là có quan hệ liên kết khi:
- Một bên nắm giữ từ 25% vốn góp trở lên của bên kia.
- Một bên có quyền kiểm soát hoặc chi phối các quyết định tài chính, kinh doanh quan trọng của bên kia.
- Hai bên cùng phụ thuộc vào một bên thứ ba.
- Các quan hệ khác như: cho vay vốn lớn, cung cấp tài chính, bảo lãnh, hoặc kiểm soát nhân sự cấp cao.
👉 Doanh nghiệp cần nhận diện rõ quan hệ liên kết để biết mình có phát sinh giao dịch liên kết và chuẩn bị hồ sơ theo quy định.
4. Các loại giao dịch liên kết phổ biến
Một số hình thức giao dịch liên kết thường gặp trong thực tiễn:
- Mua bán hàng hóa, dịch vụ giữa các công ty trong cùng tập đoàn.
- Chuyển giao tài sản hữu hình và vô hình (máy móc, công nghệ, nhãn hiệu).
- Hợp đồng vay, cho vay, bảo lãnh tài chính giữa các bên liên kết.
- Chi phí dịch vụ nội bộ: phí quản lý, phí bản quyền, phí tư vấn do công ty mẹ cung cấp.
- Chia sẻ chi phí nghiên cứu – phát triển (R&D).
5. Rủi ro khi không kê khai giao dịch liên kết đúng quy định
Nếu doanh nghiệp không tuân thủ quy định về giao dịch liên kết, có thể gặp phải các rủi ro:
- Bị ấn định thuế, truy thu thuế TNDN do cơ quan thuế cho rằng doanh nghiệp chuyển giá.
- Bị xử phạt hành chính vì không lập hoặc nộp báo cáo giao dịch liên kết đúng hạn.
- Ảnh hưởng uy tín doanh nghiệp trong mắt đối tác, nhà đầu tư.
- Gia tăng chi phí pháp lý do phải giải trình, tranh chấp với cơ quan thuế.
👉 Đây là lý do nhiều doanh nghiệp lựa chọn Đại lý thuế An Đức để được tư vấn và lập hồ sơ giao dịch liên kết chuẩn xác, hạn chế rủi ro.
LIÊN HỆ NGAY
6. Quy định pháp luật về giao dịch liên kết tại Việt Nam
Hiện nay, các văn bản pháp lý chính điều chỉnh giao dịch liên kết gồm:
- Nghị định 132/2020/NĐ-CP: Quy định về quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết.
ĐỌC THÊM: Nghị định 132/2020/NĐ-CP
- Thông tư 45/2021/TT-BTC: Hướng dẫn lập hồ sơ và nghĩa vụ kê khai.
ĐỌC THÊM: Thông tư 45/2021/TT-BTC
- Các quy định về chuyển giá (transfer pricing) nhằm ngăn chặn tình trạng chuyển lợi nhuận ra nước ngoài để giảm nghĩa vụ thuế.
Doanh nghiệp phải lập và lưu trữ Hồ sơ xác định giá giao dịch liên kết, bao gồm:
- Hồ sơ quốc gia (Local file).
- Hồ sơ toàn cầu (Master file).
- Báo cáo lợi nhuận liên quốc gia (CbCR – Country by Country Report).
7. Hướng dẫn tuân thủ giao dịch liên kết
Để tuân thủ pháp luật và giảm thiểu rủi ro, doanh nghiệp cần:
- Nhận diện quan hệ liên kết: Xác định công ty mình có thuộc đối tượng liên kết không.
- Xác định giao dịch liên kết: Liệt kê các giao dịch phát sinh.
- So sánh giá thị trường: Đảm bảo giá giao dịch phù hợp nguyên tắc độc lập.
- Lập hồ sơ kê khai đầy đủ theo Nghị định 132/2020/NĐ-CP.
- Nộp tờ khai giao dịch liên kết cùng thời điểm nộp tờ khai quyết toán thuế TNDN.
- Lưu trữ chứng từ, hợp đồng, phân tích so sánh để sẵn sàng cung cấp cho cơ quan thuế khi cần.
8. Vì sao nên chọn Đại lý thuế An Đức đồng hành?
Đại lý thuế An Đức là đơn vị chuyên nghiệp, uy tín với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn thuế, kế toán và giao dịch liên kết. Chúng tôi hỗ trợ doanh nghiệp:
- Tư vấn và đánh giá quan hệ liên kết theo đúng quy định pháp luật.
- Lập hồ sơ giao dịch liên kết chuẩn xác, đáp ứng yêu cầu kiểm tra của cơ quan thuế.
- Tối ưu nghĩa vụ thuế trong khuôn khổ pháp luật, giúp doanh nghiệp yên tâm phát triển.
- Tiết kiệm chi phí và thời gian, hạn chế rủi ro bị phạt, bị ấn định thuế.
👉 Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, An Đức tự tin đồng hành cùng doanh nghiệp trong quản lý thuế và giao dịch liên kết.
9. Kết luận
Giao dịch liên kết là một phần tất yếu trong hoạt động của các doanh nghiệp thuộc tập đoàn hoặc có vốn đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, đây cũng là lĩnh vực phức tạp, tiềm ẩn nhiều rủi ro về thuế nếu doanh nghiệp không tuân thủ đúng quy định.
Để an tâm kinh doanh, bạn nên tìm đến những đơn vị chuyên nghiệp như Đại lý thuế An Đức để được tư vấn và hỗ trợ.
👉 Đăng ký tư vấn miễn phí ngay hôm nay để An Đức đồng hành cùng doanh nghiệp bạn trong việc quản lý hồ sơ giao dịch liên kết và tối ưu thuế hợp pháp.
ĐẠI LÝ THUẾ AN ĐỨC
- Văn phòng: 5 Đường 2, KDC Vạn Phúc, P. Hiệp Bình, TP. HCM
