Mở Quán Ăn, Quán Cà Phê – Hộ Kinh Doanh Hay Công Ty Sẽ Có Lợi Hơn? [Cập nhật mới nhất 2025]

Bắt đầu kinh doanh – hãy bắt đầu hợp pháp

Ngày nay, mở quán ăn, quán cà phê không chỉ là giấc mơ khởi nghiệp của nhiều người trẻ mà còn là hướng đi an toàn cho những ai muốn tự làm chủ.
Tuy nhiên, bên cạnh việc chọn mặt bằng, menu, công thức pha chế hay marketing, có một bước quan trọng mà nhiều người thường xem nhẹ: đăng ký loại hình kinh doanh hợp pháp.

Không ít chủ quán chia sẻ:

“Lúc mới mở, tôi chỉ nghĩ đơn giản bán được là tốt rồi, ai ngờ bị kiểm tra hành chính và bị yêu cầu xuất trình giấy phép.”

Nếu bạn đang chuẩn bị kinh doanh, hoặc đã hoạt động nhưng chưa rõ nên đăng ký hộ kinh doanh hay thành lập công ty, thì bài viết này của An Đức sẽ giúp bạn hiểu rõ ưu – nhược điểm của từng loại hình, tránh sai lầm tốn kém, và chọn hướng đi hợp pháp – hiệu quả – tiết kiệm nhất.

Hộ kinh doanh – lựa chọn linh hoạt và tiết kiệm cho người mới bắt đầu

Hộ kinh doanh là gì?

Hộ kinh doanh cá thể (HKD) là mô hình kinh doanh đơn giản nhất theo quy định của pháp luật Việt Nam.
Một cá nhân hoặc hộ gia đình đăng ký hoạt động, chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình.

Không cần điều lệ, không cần góp vốn phức tạp – chỉ cần CMND/CCCD và địa điểm kinh doanh hợp pháp là có thể bắt đầu.

Hình thức này được áp dụng phổ biến cho các quán ăn, quán cà phê nhỏ, tiệm bánh, quán chè, bún phở, hay mô hình “take away” với ít nhân viên.

TÌM HIỂU THÊM CÁC QUY ĐỊNH VỀ THÀNH LẬP HỘ KINH DOANH CÁ THỂ: TẠI ĐÂY

Vì sao hộ kinh doanh phù hợp với người khởi nghiệp nhỏ?

• Thủ tục nhanh, chi phí thấp:
  Hồ sơ đăng ký chỉ gồm vài giấy tờ cơ bản. Toàn bộ quy trình có thể hoàn tất trong 3–5 ngày làm việc, chi phí từ vài trăm nghìn đến 1 triệu đồng. 
• Không bắt buộc thuê kế toán:
  Hộ kinh doanh nộp thuế theo hình thức khoán, không cần lập báo cáo tài chính hay kê khai định kỳ hàng tháng. 
• Linh hoạt thay đổi:
  Có thể dễ dàng thay đổi quy mô, tạm ngừng hoặc chuyển địa điểm mà không tốn nhiều chi phí. 
• Phù hợp giai đoạn khởi nghiệp:
  Nếu bạn mới thử nghiệm mô hình, muốn “test thị trường” thì đây là lựa chọn tối ưu – ít rủi ro, dễ điều chỉnh.
  

Câu chuyện thực tế: Mở quán cà phê nhỏ có cần lập công ty không?

Chị Lan Anh mở quán cà phê nhỏ tại Gò Vấp (TP.HCM), diện tích 20m², 3 nhân viên phục vụ.
Doanh thu mỗi tháng khoảng 80–100 triệu đồng, chủ yếu bán cho khách lẻ, không cần xuất hóa đơn VAT.

Chị chọn đăng ký hộ kinh doanh cá thể, nộp thuế khoán gồm:

• Thuế môn bài: 1 triệu đồng/năm. 
• Thuế GTGT + TNCN (khoán theo doanh thu): khoảng 400.000–600.000 đồng/tháng. 

Mỗi quý, chị chỉ cần nộp tiền thuế cố định, không phải báo cáo sổ sách kế toán. Đây là giải pháp giúp chị tiết kiệm thời gian và chi phí, hoàn toàn phù hợp với mô hình nhỏ.

Mặt hạn chế cần biết trước khi chọn thành lập hộ kinh doanh

Hộ kinh doanh tuy đơn giản, chi phí thấp nhưng vẫn có nhiều giới hạn mà chủ quán cần cân nhắc trước khi lựa chọn.

• Không được xuất hóa đơn VAT

Hộ kinh doanh chỉ được sử dụng hóa đơn bán hàng, không có hóa đơn VAT nên khó hợp tác với doanh nghiệp hoặc tổ chức cần chứng từ hợp lệ để khấu trừ thuế.
Nếu chỉ bán cho khách lẻ thì không ảnh hưởng nhiều, nhưng khi muốn mở rộng đối tượng khách hàng như cung cấp cho văn phòng, công ty hay đại lý, đây sẽ là rào cản lớn.

• Giới hạn số lao động

Theo quy định, hộ kinh doanh chỉ được thuê tối đa 10 lao động.
Khi quy mô quán tăng, cần tuyển thêm nhân viên hoặc mở thêm chi nhánh, bạn bắt buộc phải chuyển sang mô hình công ty để đảm bảo hợp pháp.

• Trách nhiệm vô hạn – rủi ro tài sản cá nhân

Chủ hộ kinh doanh phải chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản cá nhân nếu phát sinh nợ, tranh chấp hoặc bị kiện.
Khác với công ty TNHH (chỉ chịu trách nhiệm trong phạm vi vốn góp), đây là điểm yếu lớn nhất của hộ kinh doanh trong môi trường rủi ro cao.

• Khó mở rộng thương hiệu và kêu gọi vốn

Hộ kinh doanh không có tư cách pháp nhân, do đó không thể huy động vốn, gọi đầu tư hay nhượng quyền thương hiệu.
Nếu định hướng xây dựng chuỗi quán cà phê, nhà hàng hoặc hợp tác với đối tác lớn, hình thức này sẽ không còn phù hợp.

Tóm lại:
Hộ kinh doanh phù hợp cho giai đoạn khởi đầu nhỏ, thử nghiệm ý tưởng và kiểm tra thị trường. Nhưng khi mô hình đã ổn định và có kế hoạch phát triển lâu dài, việc chuyển sang công ty sẽ giúp bạn được bảo vệ pháp lý tốt hơn, tăng uy tín và dễ mở rộng quy mô.

Khi nào nên chọn hộ kinh doanh cho quán ăn, cà phê?

Bạn nên chọn hộ kinh doanh khi:

• Quy mô nhỏ, doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm. 
• Không cần xuất hóa đơn VAT. 
• Nhân sự ít, hoạt động tại nhà hoặc thuê mặt bằng nhỏ. 
• Mục tiêu thử nghiệm, chưa cần mở rộng ngay. 

Ví dụ:

• Quán bún – phở gia đình, cà phê vỉa hè, tiệm bánh handmade, quán ăn take-away hoặc mô hình xe đẩy.
  

Thành lập công ty – Bước ngoặt chuyên nghiệp cho mô hình quán ăn, cà phê

Công ty là gì? Có khác gì so với hộ kinh doanh?

Công ty là tổ chức có tư cách pháp nhân, có con dấu, mã số thuế và được pháp luật bảo vệ độc lập với chủ sở hữu.

Các loại hình phổ biến gồm:

• Công ty TNHH 1 thành viên 
• Công ty TNHH 2 thành viên trở lên 
• Công ty cổ phần 
• Doanh nghiệp tư nhân
  

Đây là bước phát triển tiếp theo khi bạn muốn mở rộng quy mô hoặc tạo thương hiệu lâu dài.

ĐỌC THÊM CHI TIẾT VỀ THÀNH LẬP CÔNG TY: TẠI ĐÂY

Lợi ích khi mở quán ăn, cà phê dưới dạng công ty

• Được xuất hóa đơn VAT:
  Giúp bạn hợp tác B2B, ký hợp đồng với đối tác, công ty, văn phòng – điều mà hộ kinh doanh không làm được. 
• Tăng uy tín và thương hiệu:
  Có mã số thuế, con dấu, giấy phép → giúp tạo niềm tin với khách hàng, nhà cung cấp và chủ mặt bằng. 
• Dễ mở rộng:
  Có thể mở chi nhánh, nhượng quyền, kêu gọi vốn hoặc liên doanh. 
• Bảo vệ tài sản cá nhân:
  Chủ công ty chỉ chịu trách nhiệm trong phạm vi vốn góp – không bị ảnh hưởng tài sản riêng. 
• Minh bạch tài chính:
  Có sổ sách kế toán rõ ràng, thuận tiện khi vay vốn hoặc gọi đầu tư. 

Từ quán nhỏ đến thương hiệu chuỗi – Khi nào nên “nâng cấp” lên công ty?

Anh Minh Quân, chủ thương hiệu Cà Phê Góc Phố, bắt đầu với một quán nhỏ ở Bình Thạnh.
Sau 6 tháng, anh muốn cung cấp cà phê sỉ cho văn phòng và mở thêm 2 chi nhánh.

Lúc này, khách hàng công ty yêu cầu hóa đơn VAT.
Anh quyết định chuyển đổi từ hộ kinh doanh sang công ty TNHH, đồng thời đăng ký thêm chi nhánh.

Nhờ đó, thương hiệu Góc Phố Coffee phát triển mạnh, doanh thu tăng 50% chỉ sau 1 năm nhờ mở rộng hợp pháp và minh bạch tài chính.

Thách thức khi thành lập công ty bạn cần chuẩn bị trước

• Chi phí ban đầu cao hơn:
  Phí thành lập, kế toán, chữ ký số, hóa đơn điện tử, BHXH… có thể từ 2 – 5 triệu đồng/tháng. 
• Thủ tục thuế phức tạp:
  Cần kê khai định kỳ, nộp báo cáo tài chính hàng quý, hàng năm. 
• Cần người am hiểu kế toán:
  Nếu không có kế toán nội bộ, bạn nên thuê dịch vụ kế toán chuyên nghiệp để tránh vi phạm. 

Những trường hợp nên thành lập công ty ngay từ đầu

Bạn nên chọn hình thức công ty nếu:

• Có kế hoạch mở rộng, phát triển chuỗi. 
• Doanh thu ổn định từ 100 triệu/tháng trở lên. 
• Cần xuất hóa đơn VAT. 
• Muốn hợp tác với đối tác doanh nghiệp, ký hợp đồng lớn. 
• Muốn bảo vệ tài sản cá nhân và xây dựng thương hiệu. 

Ví dụ:

• Chuỗi cà phê, quán ăn franchise, nhà hàng quy mô vừa, mô hình delivery chuyên nghiệp. 

So sánh chi tiết: Hộ kinh doanh và công ty – Lựa chọn nào “đáng tiền” hơn?

An Đức rút ra kết luận cho bạn rằng: 

• Khi mới bắt đầu, với quy mô nhỏ, ít nhân viên, thì bạn nên chọn hộ kinh doanh để bắt đầu kinh doanh. 
• Còn nếu bạn đang có định hướng phát triển lâu dài, mở chuỗi hoặc hợp tác B2B thì bạn nên chọn thành lập công ty.
  

Dự trù chi phí thực tế – Mở hộ kinh doanh và công ty khác nhau thế nào?

1. Khi đăng kí hộ kinh doanh:

• Lệ phí đăng ký: ~100.000đ 
• Thuế môn bài: 300.000–1.000.000đ/năm 
• Thuế khoán: tùy doanh thu (từ 300.000đ – 1 triệu/tháng) 
• Tổng chi phí duy trì trung bình: 3–5 triệu đồng/năm
  

2. Khi mở công ty:

• Lệ phí đăng ký doanh nghiệp: 100.000–200.000đ 
• Mua chữ ký số: ~1.000.000đ/năm 
• Hóa đơn điện tử: 300.000–800.000đ/năm 
• Dịch vụ kế toán: 500.000–2.000.000đ/tháng 
• Thuế môn bài: 1–3 triệu đồng/năm 
• BHXH (nếu có nhân viên): theo quy định Nhà nước 

→ Tổng chi phí duy trì trung bình: 10–20 triệu đồng/năm.

Giải đáp thắc mắc thường gặp (FAQ) dành cho chủ quán ăn & cà phê

1. Mở quán cà phê nhỏ có cần đăng ký kinh doanh không?

Có. Dù quy mô nhỏ, bạn vẫn phải đăng ký kinh doanh để hoạt động hợp pháp.
Theo Nghị định 98/2020/NĐ-CP, cá nhân hoặc hộ gia đình kinh doanh mà không đăng ký hộ kinh doanh hoặc công ty có thể bị xử phạt từ 3 – 5 triệu đồng, đồng thời buộc ngừng hoạt động.

Ngoài việc tránh bị phạt, đăng ký hợp pháp còn giúp bạn:

• Dễ dàng mở tài khoản ngân hàng cho cửa hàng, 
• Được cấp mã số thuế và xuất hóa đơn bán hàng, 
• Tạo niềm tin với đối tác, chủ mặt bằng và khách hàng.
  

Lời khuyên từ An Đức:
Ngay cả khi bạn chỉ bán nhỏ tại nhà, hãy đăng ký hộ kinh doanh cá thể. Thủ tục đơn giản, chi phí thấp nhưng mang lại sự yên tâm dài hạn.

       2. Hộ kinh doanh có được bán rượu, bia không?

Có, nhưng cần tuân thủ điều kiện pháp lý rõ ràng.
Cụ thể, hộ kinh doanh được phép bán lẻ rượu – bia, nhưng phải xin Giấy phép bán lẻ rượu bia tại Phòng Kinh tế hoặc Ủy ban Nhân dân cấp quận/huyện.

Hồ sơ gồm:

• Đơn đề nghị cấp phép, 
• Giấy đăng ký hộ kinh doanh, 
• Hợp đồng thuê hoặc giấy tờ chứng minh quyền sử dụng địa điểm, 
• Bản cam kết tuân thủ quy định về an toàn thực phẩm. 

Lưu ý: Nếu bạn kinh doanh đồ uống có cồn trong quán (dù chỉ là bia hoặc cocktail nhẹ), thì việc có giấy phép là bắt buộc để tránh bị xử phạt hành chính khi cơ quan quản lý kiểm tra.

3. Có nên thuê kế toán khi mới thành lập công ty không?

Rất nên.
Ngay cả khi doanh nghiệp chưa phát sinh doanh thu, bạn vẫn phải:

• Kê khai thuế giá trị gia tăng (GTGT), 
• Nộp báo cáo thuế định kỳ (quý, năm), 
• Nộp báo cáo tài chính cuối năm, 
• Đăng ký lao động và bảo hiểm xã hội (nếu có nhân viên). 

Nếu không có người am hiểu về kế toán – thuế, bạn rất dễ bị phạt do nộp trễ, kê khai sai hoặc không lập báo cáo đúng quy định.

Giải pháp của An Đức:
Dịch vụ kế toán – thuế trọn gói giúp doanh nghiệp mới tiết kiệm đến 80% chi phí so với thuê kế toán nội bộ.
Bạn chỉ cần cung cấp chứng từ, hóa đơn, mọi việc còn lại – từ kê khai thuế, lập báo cáo đến nộp hồ sơ điện tử – sẽ được đội ngũ chuyên viên An Đức xử lý nhanh chóng, đúng luật.

4. Chi phí thành lập công ty là bao nhiêu?

Chi phí trung bình từ 1,2 – 3 triệu đồng, tùy loại hình và gói dịch vụ hỗ trợ mà bạn chọn.
Tuy nhiên, ngoài chi phí đăng ký ban đầu, bạn cần dự trù thêm các khoản duy trì hoạt động bắt buộc, bao gồm:

Mẹo nhỏ từ An Đức:
Nếu bạn chưa rành về thủ tục, nên chọn gói “Thành lập công ty trọn gói” của chúng tôi – bao gồm:

• Đăng ký doanh nghiệp, 
• Cấp mã số thuế, 
• Mua chữ ký số, hóa đơn điện tử, 
• Đăng ký BHXH (nếu cần),
  với chi phí chỉ từ 1.200.000đ, không phát sinh ẩn, đảm bảo nhanh chóng – đúng luật – tiết kiệm thời gian.
  

THAM KHẢO CHI TIẾT: BẢNG GIÁ DỊCH VỤ THÀNH LẬP CÔNG TY TRỌN GÓI

5. Hộ kinh doanh có được thuê nhân viên không?

Có, nhưng theo quy định hiện hành, không được vượt quá 10 lao động.
Nếu bạn có kế hoạch mở rộng quy mô, tuyển nhiều nhân viên, ký hợp đồng dài hạn hoặc tham gia BHXH cho nhân viên – bạn nên chuyển sang hình thức công ty để đảm bảo tuân thủ pháp luật về lao động và thuế.

7. Cần lưu ý gì khi chọn loại hình kinh doanh quán ăn, cà phê?

• Đăng ký đúng ngành nghề: Ví dụ, quán cà phê có phục vụ đồ ăn, bạn nên bổ sung ngành nghề “dịch vụ ăn uống” trong hồ sơ. 
• Đảm bảo an toàn thực phẩm: Phải có Giấy chứng nhận đủ điều kiện ATTP nếu phục vụ đồ ăn, thức uống tại chỗ. 
• Đăng ký địa điểm hợp pháp: Không được kinh doanh ở khu vực cấm, hành lang công cộng hoặc vỉa hè. 
• Khai báo thuế đúng hạn: Kể cả khi chưa có doanh thu, vẫn cần nộp báo cáo theo quy định để tránh bị phạt.
  

Lời khuyên từ An Đức – Làm đúng ngay từ đầu để phát triển bền vững

Dù bạn lựa chọn mô hình hộ kinh doanh hay thành lập công ty, điều quan trọng nhất vẫn là bắt đầu hợp pháp và quản lý thuế đúng cách.
Một quán ăn hay quán cà phê nhỏ nhưng minh bạch, tuân thủ quy định sẽ luôn có nền tảng phát triển vững chắc hơn một mô hình lớn nhưng hoạt động thiếu hợp pháp.

Với hơn 10 năm kinh nghiệm tư vấn thuế và kế toán cho hàng nghìn chủ quán ăn, quán cà phê trên toàn quốc, Đại lý Thuế An Đức hiểu rằng:

Khởi nghiệp không chỉ là bắt đầu bán hàng, mà là xây dựng một nền tảng kinh doanh đúng luật – vững vàng – và có thể phát triển dài lâu.

Chúng tôi cam kết đồng hành cùng bạn từ bước đầu tiên:

• Tư vấn chọn loại hình phù hợp nhất với quy mô và mục tiêu kinh doanh. 
• Hỗ trợ hoàn tất hồ sơ, giấy phép nhanh chóng – đúng quy định. 
• Quản lý sổ sách, thuế khóa gọn gàng – không lo vi phạm. 

Bắt đầu hợp pháp, quản lý minh bạch, phát triển bền vững – đó là con đường mà An Đức luôn mong muốn mang đến cho các chủ quán, những người đang từng ngày biến giấc mơ kinh doanh thành hiện thực.

Đây là bài chia sẻ từ Đại lý Thuế An Đức, hi vọng giúp bạn hiểu rõ hơn về cách lựa chọn mô hình phù hợp để vững bước trên hành trình khởi nghiệp – dù bạn đang bán những ly cà phê đầu tiên hay chuẩn bị mở thêm chi nhánh tiếp theo.