Khái niệm hoạch toán kế toán là gì? Trong lĩnh vực kế toán, ‘hạch toán’ đề cập đến quá trình ghi chép và xác nhận các giao dịch tài chính của một tổ chức hay cá nhân. Bài viết này An Đức sẽ cung cấp nhưng thông tin liên quan đến vấn đề này.
Hạch toán là gì?
Hạch toán là quá trình tổ chức bao gồm bốn giai đoạn cơ bản: quan sát, đo lường, tính toán và ghi chép, nhằm mục đích kiểm soát các hoạt động kinh tế một cách tổ chức và hiệu quả.
Chi tiết về bốn giai đoạn trên được giải thích như sau:
- quán sát : Đây là giai đoạn đầu tiên trong quá trình quản lý, nhằm ghi nhận thông tin cần thu thập từ đối tượng.
- Đo lường: Sau quá trình quan sát, tiếp theo là việc định lượng các đối tượng (như chi phí sản xuất và tài sản) bằng các đơn vị đo lường phù hợp.
- Hoạch toán: Quá trình này thường được thực hiện thông qua phân tích tổng hợp và các phép tính để đánh giá mức độ thực hiện và hiệu quả của mỗi quá trình kinh tế.
- Ghi chép: Đây là quá trình ghi nhận và xử lý kết quả của các hoạt động kinh tế, từ đó cung cấp cơ sở cho việc đưa ra các quyết định phù hợp
Hiện có 3 loại hạch toán sau đây
- Hạch toán nghiệp vụ: Là quá trình quan sát, phản ánh và kiểm tra từng nghiệp vụ và quá trình kinh tế cụ thể, nhằm hỗ trợ việc điều hành hàng ngày và đáp ứng kịp thời các yêu cầu về tình hình thực hiện các quá trình và nghiệp vụ.
- Hạch toán thống kê là lĩnh vực nghiên cứu về số liệu và dữ liệu của các hiện tượng kinh tế xã hội trên quy mô lớn, trong các điều kiện địa lý và thời gian cụ thể. Mục tiêu chính của hạch toán này là phân tích và hiểu rõ bản chất cũng như quy luật của các hiện tượng kinh tế và xã hội được nghiên cứu.
- Hạch toán kế toán: Là dạng hạch toán phổ biến và thường được ứng dụng rộng rãi trong cả ba loại hạch toán trên. Tiếp theo, chúng ta sẽ đi vào chi tiết phân tích về hạch toán kế toán.
Thước đo của hạch toán kế toán
Hạch toán kế toán, hay còn được biết đến với tên gọi phổ biến là kế toán, là một lĩnh vực khoa học nhằm phản ánh các khía cạnh của hoạt động tài chính trong các tổ chức và đơn vị xã hội. Cụ thể, nó giúp con người thu thập, xử lý và cung cấp thông tin về tài sản, nhằm mục đích kiểm tra và giám sát toàn bộ tài sản và hoạt động tài chính của một đơn vị.
Hạch toán kế toán thường áp dụng ba phương pháp đo lường sau đây:
- Phương pháp đo lường dựa trên hiện vật: Sử dụng các công cụ như cân, thước đo, thùng đo để đo lường trọng lượng (g, tấn), độ dài (mét), diện tích (m2) và các đặc tính vật lý khác của các đối tượng.
- Phương pháp đo lường dựa trên lao động: Được sử dụng để xác định giá trị của lao động và năng suất lao động, từ đó có thể tính toán lương thưởng và các chi phí liên quan. Thường thì phương pháp này được kết hợp với phương pháp đo lường dựa trên hiện vật.
- Phương pháp đo lường dựa trên giá trị: Sử dụng để tính toán giá trị của các loại vật tư và tài sản bằng tiền tệ. Phương pháp này cho phép so sánh các chỉ tiêu kinh tế để đánh giá hiệu quả kinh doanh và sử dụng vốn.
Phân loại hạch toán kế toán
1. Phân loại dựa trên mức độ và tính chất của thông tin
Có hai loại hạch toán kế toán theo cách phân loại này như sau:
- Kế toán tổng hợp: Thông tin kế toán được ghi chép và tổng hợp theo các chỉ tiêu sử dụng thước đo tiền tệ. Thông tin này được trình bày ở mức tổng quát.
- Kế toán chi tiết là quá trình thu thập và cung cấp thông tin ở mức độ chi tiết về các chỉ tiêu tổng hợp đã được xử lý trong quá trình kế toán tổng hợp. Các chỉ tiêu này có thể được đo lường bằng thước đo tiền tệ, lao động hoặc hiện vật.
2. Dựa vào phương pháp thu nhận thông tin
Có hai loại hạch toán kế toán theo cách phân loại này như sau:
- Kế toán đơn: Ở đây, các thông tin về giao dịch kinh tế tài chính được ghi chép và thu thập một cách độc lập và riêng biệt.
- Kế toán kép: Trong hạch toán này, thông tin về các giao dịch tài chính được ghi chép và thu thập dựa trên sự liên kết và tương tác giữa các đối tượng kế toán.
3. Dựa vào phạm vi thông tin kế toán cung cấp
có hai loại hạch toán kế toán theo cách phân loại này như sau:
- Kế toán tài chính: Loại kế toán này chịu trách nhiệm thu thập, xử lý và cung cấp thông tin cho các bên ngoài doanh nghiệp sử dụng, thường dựa trên thước đo tiền tệ.
- Kế toán quản trị: Loại kế toán này tập trung vào việc thu thập, tổng hợp và cung cấp thông tin giá trị cho các quản lý doanh nghiệp, nhằm hỗ trợ quản lý, nghiên cứu và đưa ra các quyết định chiến lược trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Cả ba loại thước đo sẽ được áp dụng trong loại hạch toán kế toán này.
4. Dựa vào mục đích, đặc điểm của đơn vị kế toán
Có 2 loại hạch toán kế toán theo cách phân loại này như sau:
- Kế toán công: Loại kế toán này thường được áp dụng trong các tổ chức và cơ quan hoạt động phi lợi nhuận hoặc không có tính chất kinh doanh.
- Kế toán doanh nghiệp: Loại kế toán này được thực hiện trong các doanh nghiệp hoạt động sản xuất, kinh doanh với mục tiêu chính là tạo ra lợi nhuận.
Vai trò của hạch toán kế toán
- Phục vụ cho nhà quản lý : Dựa vào thông tin từ hạch toán, các cấp quản lý có thể lập ra và kiểm soát kế hoạch phát triển doanh nghiệp một cách khả thi và dễ dàng.
- Phục vụ cho nhà đầu tư: Các nhà đầu tư sẽ có thông tin về hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp và khả năng sử dụng vốn đầu tư của nó dựa vào thông tin kế toán. Điều này giúp họ quyết định liệu nên đầu tư vào doanh nghiệp đó hay không.
- Phục vụ cho cơ quan nhà nước: Thực hiện việc kiểm tra và thu thập số liệu, cơ quan Nhà nước có thẩm quyền sẽ hiểu rõ tình hình kinh doanh và lợi nhuận của các doanh nghiệp. Điều này giúp họ đề xuất chính sách thuế và hỗ trợ đầu tư phù hợp nhất.
- VI. Yêu cầu, nhiệm của của hạch toán kế toán
Yêu cầu và nhiệm vụ của hoạch toán kế toán
Những yêu cầu nhất định
- Đảm bảo tính thống nhất cho tài liệu: Công tác kế toán được tổ chức thống nhất từ trung ương đến các đơn vị kinh tế. Điều này đòi hỏi tất cả các tài liệu kế toán phải tuân thủ quy định của cơ quan kế toán tại mỗi ngành, doanh nghiệp để đảm bảo tính thống nhất theo quy định của nhà nước.
- “Đảm bảo tính chính xác, trung thực, và khách quan: Thông tin kế toán cần phải chính xác và khách quan, phản ánh đúng bản chất của hoạt động kinh tế để cơ quan Nhà nước và quản lý doanh nghiệp có thể hiểu rõ hơn về hoạt động kinh doanh và đưa ra các giải pháp phù hợp.
- Đảm bảo thông tin kịp thời: Để phát triển kinh tế và mở rộng sự phát triển, người quản lý cần nắm bắt kịp thời thông tin về hoạt động kinh tế và tình hình tài chính trong mỗi giai đoạn. Điều này giúp họ đưa ra quyết định phù hợp và chính xác nhất.
- Đảm bảo tính rõ ràng và dễ hiểu: Thông tin kế toán cung cấp phải rõ ràng, dễ hiểu và chính xác, giúp cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phát hiện và ngăn chặn kịp thời bất kỳ sai phạm nào trong hoạt động quản lý tài chính của các doanh nghiệp.
Nhiệm vụ
Thu thập và xử lý thông tin về tài sản mà doanh nghiệp sở hữu.
Kiểm tra tiến độ thực hiện kế hoạch và quản lý việc sử dụng tài sản, cũng như thực hiện các hoạt động kinh tế tài chính của doanh nghiệp.
Lời kết
Trên đây là tóm tắt những kiến thức quan trọng về hạch toán kế toán mà các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân cần biết. Nếu bạn thấy bài viết này hữu ích, đừng ngần ngại chia sẻ với người khác. Ngoài ra chúng tôi còn cung cấp các dịch vụ kế toán trọn gói và các dịch vụ khác nếu bạn đang cần một bên dịch vụ đồng hành cùng công ty thì liên hệ ngay với chúng tôi ngay ngày hôm nay.