Trong thời đại Cách mạng công nghiệp 4.0, vai trò của kế toán quản trị ngày càng quan trọng trong mọi doanh nghiệp, đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin cho các quyết định kinh doanh. Bài viết này tập trung vào khái quát về kế toán quản trị trong doanh nghiệp và những xu hướng thay đổi trong ngành kế toán, nhằm giúp người làm kế toán nắm bắt cơ hội và vượt qua thách thức trong công việc.
Kế toán quản trị là gì và vai trò trong doanh nghiệp
Khái quát về kế toán quản trị
Kế toán quản trị, như một nhánh mới của ngành kế toán, tập trung vào việc nắm bắt và phân tích vấn đề tài chính của doanh nghiệp để hỗ trợ nhà quản lý ra quyết định tối ưu. Thông tin từ kế toán quản trị đóng vai trò quan trọng trong vận hành và kiểm soát doanh nghiệp.
Kế toán quản trị cung cấp số liệu thực tế về tình hình tài chính giúp lãnh đạo đưa ra quyết định quản lý và điều hành hiệu quả nhất.
Thông tin kế toán của doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát và đánh giá hoạt động doanh nghiệp. Đó bao gồm thông tin tài chính và thông tin quản lý, mà kế toán quản trị cung cấp với mục đích cụ thể.
Kế toán quản trị cung cấp hai thông tin: tài chính và phi tài chính. Trước khi cung cấp thông tin, người làm kế toán quản trị cần xác định rõ mục đích của nó.
Vai trò của kế toán quản trị đối với doanh nghiệp
Kế toán quản trị cung cấp thông tin hỗ trợ quyết định cho các giám đốc điều hành trong việc quản lý hiệu quả hoạt động kinh doanh. Điều này làm nền tảng cho việc xử lý thông tin và ra quyết định hàng ngày.
– Lập kế hoạch: Giám đốc doanh nghiệp lập kế hoạch kinh doanh để đưa công ty đạt doanh thu, liên kết các bộ phận trong công ty để thực hiện mục tiêu ngắn, trung, dài hạn.
– Tổ chức công tác điều hành: Nhà quản lý tổ chức công việc và giám sát hoạt động hàng ngày để đảm bảo hiệu quả trong thực hiện kế hoạch.
– Kiểm soát: Sau khi lập kế hoạch và tổ chức thực hiện, các giám đốc điều hành kiểm tra và đánh giá việc thực hiện kế hoạch. Họ so sánh hoạt động thực tế với kế hoạch và điều chỉnh để hoàn thành mục tiêu.
– Ra quyết định: Ra quyết định là việc chọn lựa giữa các phương án khác nhau và là một chức năng quan trọng xuyên suốt quá trình quản lý tổ chức từ kế hoạch đến thực hiện và kiểm tra đánh giá.
Mọi quyết định đều dựa trên thông tin. Vì vậy, kế toán, đặc biệt là kế toán quản trị, phải cung cấp thông tin nhanh chóng và chính xác cho nhà quản trị doanh nghiệp để hỗ trợ quá trình ra quyết định.
Hệ thống kế toán quản trị trong công ty
Kế toán quản trị tập trung vào ảnh hưởng đến quy trình tạo giá trị của doanh nghiệp, thường bắt đầu từ kế toán chi phí và phát triển thông tin kinh tế để hỗ trợ quản trị từ doanh nghiệp nhỏ đến lớn.
Xu hướng của kế toán quản trị trong thời kỳ cách mạng 4.0 hiện nay
Trong thời đại Cách mạng công nghiệp 4.0, lĩnh vực kế toán đã chuyển hướng áp dụng công nghệ số để tối ưu hóa hoạt động, giảm thiểu sức lao động và tăng cường hiệu quả kinh tế.
Việc sử dụng công nghệ số trong kế toán cho phép thực hiện công việc mọi lúc, mọi nơi mà vẫn đảm bảo hiệu quả cao, bao gồm thu thập, xử lý, tính toán và báo cáo số liệu nhanh chóng. Để thành công trong việc áp dụng công nghệ, đội ngũ kế toán cần nắm bắt cách sử dụng công nghệ trong hoạt động của mình.
Xu hướng mới của lĩnh vực kế toán là sử dụng công nghệ thông minh và tinh vi hơn, bao gồm phần mềm có điện toán đám mây, big data, để thay thế cho cách xử lý truyền thống, đặc biệt trong Cách mạng công nghiệp 4.0 như sau:
Thứ nhất: Các phần mềm kế toán đã được cải thiện đáng kể, giúp việc ghi chép và tính toán trở nên nhanh chóng và chính xác hơn. Các nền tảng phần mềm này tối ưu hóa quy trình và giảm thiểu công việc thủ công, tiết kiệm thời gian và đảm bảo độ chính xác cao.
Ví dụ, phần mềm kế toán online kết hợp sức mạnh của công nghệ thông tin và hệ thống nghiệp vụ tài chính – kế toán – quản trị. Các sản phẩm như TurboTax của Intuit và Xero đều thay thế công việc kế toán truyền thống trong các lĩnh vực thuế và xử lý hóa đơn.
Thứ hai: Công nghệ AI đang thúc đẩy sự thay đổi mạnh mẽ trong lĩnh vực kế toán. AI giúp tự động hóa các quy trình và giảm chi phí cho doanh nghiệp. Bằng cách xử lý các nhiệm vụ lặp đi lặp lại, AI giải phóng thời gian cho kế toán viên, cho phép họ tập trung vào công việc tư vấn và phân tích dữ liệu. Điều này giúp tăng cường khả năng ra quyết định và tối ưu hóa hiệu suất làm việc.
Công nghệ AI cải thiện độ chính xác và giảm rủi ro cho kế toán, phát hiện gian lận hiệu quả hơn, cung cấp dữ liệu thời gian thực, và phân tích lượng lớn dữ liệu ngay lập tức. Một ứng dụng quan trọng của AI là máy học, giúp mã hóa bút toán, phân tích hợp đồng và xác định giao dịch bất thường. Tích hợp với dữ liệu phi cấu trúc, máy học hỗ trợ kế toán viên trở thành trợ lý ảo, phân tích và xác định rủi ro trong giao dịch và thuế.
Thứ ba: Công nghệ tự động hóa quy trình kế toán giúp đơn giản hóa công việc phức tạp. Kế toán viên có thể tập trung vào công việc quan trọng, trong khi các công đoạn khác được thực hiện tự động. Ví dụ, phần mềm hiện nay có thể tích hợp với hệ thống kế toán và ngân hàng, giúp tạo hóa đơn chỉ với vài cú nhấp chuột, đồng thời giảm rủi ro sai sót và tiết kiệm thời gian.
Thứ tư: Hệ thống kế toán đám mây đang thay thế hệ thống truyền thống. Thay vì cần thiết lập một trung tâm dữ liệu vật lý, kế toán đám mây lưu trữ dữ liệu trên nền tảng đám mây, giúp người dùng truy cập thông tin tài chính mọi lúc, mọi nơi. Dữ liệu được lưu tự động trên mây và có thể truy xuất nhanh chóng.
Kế toán đám mây có thể linh động mở rộng hoặc thu hẹp ngay lập tức tùy theo nhu cầu, không đòi hỏi đầu tư chi phí lớn từ doanh nghiệp. Nó cung cấp tự động cập nhật giao dịch tài chính, giúp người dùng theo dõi hiệu suất kinh doanh và đưa ra quyết định sáng suốt hơn. Kế toán đám mây cũng hỗ trợ tìm kiếm hóa đơn, hợp đồng, và theo dõi tình trạng thanh toán, giúp doanh nghiệp duy trì mối quan hệ tốt với đối tác kinh doanh.
Thứ năm: Xu hướng nghiên cứu Blockchain cho thấy tiềm năng ứng dụng trong kế toán. Blockchain cung cấp tính xác thực thông tin cho mọi bên mà không cần bút toán kép, đồng thời đảm bảo tính vẹn toàn của các hồ sơ tài chính. Công nghệ này cũng bảo mật thông tin kế toán bằng cách sử dụng mã hóa phức tạp, tương tự như việc giám sát cuốn sổ cái kế toán của một công ty.
Một số lưu ý
Để tận dụng cơ hội từ sự phát triển công nghệ, các kế toán viên, đặc biệt là trong lĩnh vực kế toán quản trị, cần cập nhật xu hướng mới như dữ liệu lớn (Big Data), Blockchain, thanh toán qua thiết bị di động, và các nền tảng mới kết nối giữa các bên trong hệ thống tài chính.
Trong lĩnh vực kế toán, người lao động cần cập nhật kiến thức về công nghệ và các ứng dụng mới để sẵn sàng cho môi trường làm việc trong tương lai.
Doanh nghiệp cần phát triển đội ngũ kế toán chuyên nghiệp và có khả năng hội nhập, đồng thời tăng cường đào tạo kỹ năng mềm và sử dụng công nghệ số. Cần tạo sự hòa nhập giữa nhà quản lý, nhà cung cấp công nghệ và nhân viên kế toán để đảm bảo chuyển đổi mang lại lợi ích cho tất cả các bên.