Trên thị trường tài chính, một trong những yếu tố quan trọng và gây ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của nền kinh tế chính là Lãi Suất OMO (Open Market Operations). Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về khái niệm này và vai trò quan trọng của nó trong thị trường mở.
OMO là gì?
OMO (Open Market Operations) là viết tắt của “Nghiệp vụ thị trường mở” (Open Market Operations). Luật Ngân hàng Nhà nước 2010 xác định nghiệp vụ thị trường mở là công cụ quan trọng giúp Ngân hàng Nhà nước thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia qua việc mua bán giấy tờ có giá với các tổ chức tín dụng.
Theo Điều 3 của Thông tư số 42/2015/TT-NHNN, Nghiệp vụ thị trường mở là hành vi mua bán giấy tờ có giá đối với các thành viên, được thực hiện bởi Ngân hàng Nhà nước nhằm mục đích kiểm soát cung tiền.Để được giao dịch thông qua nghiệp vụ thị trường mở, các loại giấy tờ có giá phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện được quy định tại Điều 10 của Thông tư số 42/2015/TT-NHNN.
Nghiệp vụ thị trường mở được xem như một yếu tố then chốt đối với những biến động trong lượng tiền cơ sở, có khả năng tăng hoặc giảm cung ứng tiền tệ thông qua việc điều chỉnh cơ sở tiền tệ qua các hoạt động mua hoặc bán trái phiếu trên thị trường mở. Có thể nói, Nghiệp vụ thị trường mở đóng vai trò quan trọng nhất trong chính sách tiền tệ, vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến việc kiểm soát lượng tiền trong nền kinh tế.
Từ ngày 12/7/2000 đến nay, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã chính thức triển khai Nghiệp vụ thị trường mở. Với sự phát triển không ngừng về chất lượng hoạt động, quy mô và tổ chức,Nghiệp vụ thị trường mở đã khẳng định vị thế là công cụ chủ lực, đóng vai trò thiết yếu và gặt hái nhiều thành tựu trong việc hỗ trợ hoạt động điều tiết tiền tệ, góp phần vào sự ổn định và phát triển của nền kinh tế.
Lãi suất OMO là gì?
Lãi suất OMO là lãi suất áp dụng trong quá trình cung cấp vốn cho các thành viên trên thị trường mở và được công bố bởi Ngân hàng Nhà nước. Đây là một loại lãi suất có tỷ lệ % cao nhất nhờ vào việc thực hiện hoạt động mua bán giấy tờ có giá ngắn hạn.
Lãi suất OMO sở hữu tính linh hoạt, tạo điều kiện cho Ngân hàng Nhà nước can thiệp linh hoạt để kiểm soát lạm phát và sử dụng các công cụ chính sách tiền tệ một cách hiệu quả.
4 loại lãi suất chính trong hoạt động của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam:
- Lãi suất tái cấp vốn: Mức lãi suất mà Ngân hàng Nhà nước cho các tổ chức tín dụng vay vốn để đáp ứng nhu cầu thanh khoản ngắn hạn.
- Lãi suất trên thị trường mở (Lãi suất OMO): Mức lãi suất mà Ngân hàng Nhà nước áp dụng khi mua bán trái phiếu Chính phủ trên thị trường mở nhằm điều chỉnh lượng tiền tệ lưu thông trong nền kinh tế.
- Lãi suất cơ bản: Mức lãi suất tối thiểu mà các tổ chức tín dụng áp dụng cho các khoản vay ngắn hạn đối với khách hàng.
- Lãi suất chiết khấu: Mức lãi suất mà Ngân hàng Nhà nước áp dụng khi mua lại các kỳ phiếu, trái phiếu chưa đến hạn thanh toán của các tổ chức tín dụng.
Bơm tiền vào OMO là gì?
Thuật ngữ “Bơm tiền vào OMO” chỉ đơn giản là hành động của Ngân hàng Nhà nước bơm tiền vào hệ thống ngân hàng thông qua việc thực hiện các giao dịch trên thị trường mở, bao gồm việc mua, bán có kỳ hạn hoặc mua hẳn giấy tờ có giá từ các ngân hàng thành viên.
- Ngân hàng Nhà nước thực hiện mua và nhận quyền sở hữu giấy tờ có giá từ các ngân hàng thành viên theo phương thức “mua có kỳ hạn”.. Đồng thời, các ngân hàng thành viên cũng cam kết sẽ mua lại những giấy tờ này sau một khoảng thời gian nhất định.
- “Mua hẳn” là nghiệp vụ Ngân hàng Nhà nước mua và nắm giữ quyền sở hữu đối với giấy tờ có giá từ các tổ chức tín dụng tham gia thị trường mở.
- Trong trường hợp này, các ngân hàng thành viên không cần phải cam kết sẽ mua lại những giấy tờ này sau một khoảng thời gian nhất định.
Hoạt động bơm tiền vào OMO được thực hiện khi các ngân hàng thành viên gặp khó khăn trong quá trình thực hiện thanh toán.
Đặc điểm của thị trường mở OMO
Yếu tố quyết định sự thay đổi lượng tiền cung ứng trên thị trường
Nghiệp vụ thị trường mở đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều chỉnh cơ số tiền tệ. Lý do là vì hoạt động mua, bán giấy tờ có giá trên thị trường mở có thể tạo ra biến động trong lượng tiền tệ cung ứng trên thị trường.
Ví dụ: Khi Ngân hàng Trung ương thực hiện mua giấy tờ có giá từ các ngân hàng thành viên, điều này có thể dẫn đến tăng tổng lượng cơ sở tiền tệ, góp phần vào việc tăng cung tiền.
Ưu tiên sử dụng trái phiếu Chính phủ
Theo lý thuyết, Ngân hàng Trung ương có khả năng tự điều chỉnh lượng cung tiền thông qua việc giao dịch giấy tờ có giá. Mặc dù vậy, thực tế cho thấy đa phần các loại giấy tờ có giá thường không đáp ứng được khả năng thanh toán do tính thanh khoản thấp. Do đó, để điều chỉnh cung tiền kịp thời và đảm bảo hiệu quả của nghiệp vụ thị trường mở, Ngân hàng Trung ương cần tiến hành mua bán giấy tờ có giá một cách thuận tiện và nhanh chóng.
Các giấy tờ có giá khi được sử dụng trong giao dịch cần có tính thanh khoản cao và không gây ra tình trạng giảm sút hoặc biến động đáng kể trên thị trường. Do đó, hầu hết các ngân hàng Trung ương ưu tiên sử dụng trái phiếu Chính phủ trong các hoạt động giao dịch trên thị trường mở.
Vai trò của thị trường mở OMO
Đối với thị trường tiền tệ
Thị trường mở OMO đóng vai trò thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của thị trường tiền tệ Việt Nam thông qua việc tạo môi trường thuận lợi cho hoạt động mua bán giấy tờ có giá diễn ra sôi động, thu hút sự tham gia của các tổ chức như ngân hàng thương mại, ngân hàng trung ương, tổ chức tín dụng và các bên liên quan khác.
Áp dụng cho cả ngân hàng thương mại và các tổ chức tín dụng
Thị trường mở OMO hỗ trợ các tổ chức tín dụng tối ưu hóa việc sử dụng nguồn tiền nhàn rỗi và đa dạng hóa các hoạt động kinh doanh bằng cách tham gia vào hoạt động mua, bán các loại giấy tờ có giá khác nhau.
Đối với ngân hàng Nhà nước
Thị trường mở OMO hỗ trợ Ngân hàng Nhà nước trong việc đưa ra định hướng về mức lãi suất thị trường, điều chỉnh cung cầu vốn ngắn hạn tại các tổ chức tín dụng, và thực hiện chính sách tiền tệ một cách chủ động.
Bằng cách mua bán các giấy tờ có giá trong ngắn hạn và chủ động điều tiết dự trữ tiền mặt của các tổ chức tín dụng, Ngân hàng Nhà nước có thể kiểm soát mức lãi suất hiệu quả hơn. Điều này giúp cho Ngân hàng Nhà nước thực hiện các mục tiêu chính sách tiền tệ một cách hiệu quả tại các giai đoạn kinh tế khác nhau.
Trên đây là định nghĩa và vai trò của lãi suất OMO trên thị trường mở. Đây được xem là một công cụ quan trọng của chính sách tiền tệ, đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh lượng tiền cơ sở và ảnh hưởng đến sự biến động của thị trường. Nếu bạn muốn tìm hiểu rõ hơn về Omo thì liên hệ ngay với chúng tôi <tại đây> để được giải đáp thắc mắc một cách nhanh chóng và chi tiết nhất.