Trốn thuế là gì? Ai chịu trách nhiệm khi doanh nghiệp trốn thuế? Những hành vi trốn thuế phổ biến và mức xử phạt hiện nay. Tìm hiểu chi tiết cùng An Đức để nắm rõ các quy định và tránh vi phạm pháp luật về thuế.
Trốn Thuế Là Gì?
Trốn thuế là hành vi của người nộp thuế cố tình không nộp hoặc nộp không đầy đủ tiền thuế vào ngân sách nhà nước theo quy định pháp luật. Các phương thức trốn thuế thường bao gồm việc sử dụng các phương pháp không hợp pháp để giảm số tiền thuế phải nộp hoặc không nộp thuế.
Trách Nhiệm Khi Doanh Nghiệp Trốn Thuế
Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp chịu trách nhiệm chính đối với hành vi trốn thuế của công ty. Theo Luật Doanh nghiệp 2020, người đại diện pháp luật phải thực hiện các quyền và nghĩa vụ một cách trung thực, cẩn trọng để bảo vệ lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp. Họ cũng phải thông báo đầy đủ cho doanh nghiệp về các hoạt động liên quan mà họ hoặc người có liên quan đang tham gia.
Ngoài người đại diện, những cá nhân khác trong doanh nghiệp như kế toán hoặc những người có trách nhiệm đối với nghĩa vụ thuế cũng có thể phải chịu trách nhiệm cho hành vi trốn thuế.
Những Hành Vi Trốn Thuế Phổ Biến Của Doanh Nghiệp
- Sử dụng hóa đơn hoặc chứng từ không hợp pháp: Doanh nghiệp có thể tạo các giao dịch giả để có chứng từ hợp pháp hoặc mua hoá đơn từ các cơ sở khác nhằm giảm thuế TNDN và thuế GTGT thông qua việc khấu trừ các khoản thuế đầu vào không hợp lệ.
- Không lập hóa đơn đúng quy định: Ghi giá trên hóa đơn và báo cáo doanh thu thấp hơn so với giá bán thực tế, thường xảy ra trong các ngành như nhà hàng, khách sạn, vận tải tư nhân, xăng dầu, vật liệu xây dựng, bán ô tô, xe máy.
- Không ghi chép đúng và đủ nội dung trong sổ kế toán: Người nộp thuế chỉ ghi lại một phần, không khai báo hoặc khai báo sai các giao dịch kinh tế để giảm số thuế phải nộp hoặc tăng số tiền thuế được hoàn, miễn, giảm.
Mức Xử Phạt Đối Với Doanh Nghiệp Trốn Thuế
Pháp luật quản lý thuế quy định các biện pháp và chế tài xử lý hành vi trốn thuế, bao gồm xử lý hành chính và xử lý hình sự.
Xử Lý Hành Chính
- Phạt tiền bằng 1 lần số thuế trốn khi có từ 1 tình tiết giảm nhẹ.
- Tăng lên 1,5 lần nếu không có tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ.
- Tăng lên 2 lần nếu có 1 tình tiết tăng nặng.
- Tăng lên 2,5 lần nếu có 2 tình tiết tăng nặng.
- Tăng lên 3 lần nếu có từ 3 tình tiết tăng nặng trở lên.
Xử Lý Hình Sự
- Phạt tiền từ 1 tỷ đồng đến 3 tỷ đồng đối với doanh nghiệp trốn thuế từ 300 triệu đồng đến dưới 1 tỷ đồng.
- Phạt tiền từ 3 tỷ đồng đến 10 tỷ đồng hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 6 tháng đến 3 năm đối với doanh nghiệp trốn thuế từ 1 tỷ đồng trở lên.
- Pháp nhân thương mại có thể bị phạt từ 50 triệu đồng đến 200 triệu đồng, cấm kinh doanh hoặc cấm huy động vốn từ 1 đến 3 năm.
Ví Dụ Về Xử Phạt Doanh Nghiệp Trốn Thuế
Cuối năm 2023, Tổng cục Thuế đã xử phạt Công ty cổ phần tư vấn xây dựng Điện 2 (PECC2) vì vi phạm hành chính liên quan đến thuế sau khi kiểm tra các năm 2020, 2021 và 2022. Công ty bị phát hiện chưa nộp tờ khai thuế GTGT tháng 12/2021 mặc dù tiền thuế được nộp đúng hạn. Công ty bị xử phạt gần 401 triệu đồng và phải nộp lại đầy đủ các khoản thuế, tổng cộng gần 2,1 tỷ đồng. Trường hợp này có tình tiết giảm nhẹ vì công ty đã chủ động và tự nguyện khắc phục hậu quả.
Kết Luận
Trốn thuế không chỉ gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước mà còn mang lại hậu quả nặng nề cho doanh nghiệp khi bị phát hiện và xử phạt. Doanh nghiệp cần tuân thủ nghiêm các quy định về thuế, đồng thời trung thực và minh bạch trong công tác kế toán.
